HIMSS Eurasia 2020 Sıhhat ve Bilişim Teknolojileri Konferansı’nda konuşan Sıhhat Bakan Yardımcısı Dr. Şuayip Birinci, pandemiyle çabada bilhassa temaslı ve müspet hadiselerin karantina takipleri için, Hayat Meskene Sığar Uygulaması’na eklenecek yeni özelliklerle, elektronik bileklik alt yapısının hazır olduğunu söyledi. Dr. Birinci, HES’e eklenen ses, yüz tanıma üzere özelliklerle izolasyon denetimi yapılabileceğini, bunun yanı sıra elektronik bilekliğin kişinin ateşi yükseldiğinde ihtar vereceğini söyledi. Dr. Birinci, dijital altyapılar sayesinde Türkiye’nin dünyadaki en iyi filyasyon yapan ülkelerden biri olduğunu söyleyerek “Filyasyon gruplarımız olay ve temaslı takipleri sırasında şimdiye dek dünyanın etrafını 160 sefer dolaşacak kadar ara kaydetti. Sanal santral üzerinden 9,5 milyon dakika telefon görüşmesi yapıldı” dedi.
Pandemi nedeniyle 11-13 Kasım tarihleri ortasında bu yıl online olarak dijital ortamda gerçekleştirilen HIMSS Eurasia 2020 Sıhhat Bilişimi ve Teknolojileri Konferansı ve Fuarı’na katılan Sıhhat Bakan Yardımcısı Dr. Şuayip Birinci, Türkiye’nin sıhhatte dijital dönüşümüyle ilgili yaptığı açılış konuşması ve sunumunda, pandemiyle gayrette dijital altyapıların kıymetini anlattı. Dr. Birinci, Türkiye’de Sıhhat Bakanlığı’nın dünyada en fazla dijitalleşmiş sıhhat bakanlığı olduğunu belirterek, “Dijitalleşme çalışmalarımızın çıktıları tüm dünyanın uğraş ettiği pandemi sürecinde adeta elimiz ayağımız haline geldi. Veriyi daha güçlü siyasetlerin tetikleyicisine dönüştürmek için en büyük projemiz olan ve bugün 30 milyon kullanıcıya ulaşan e-Nabız ferdî sıhhat platformunu kurduk” dedi.
DİJİTALLEŞME PANDEMİYLE ÇABANIN BEL KEMİĞİ OLDU
Sıhhat Bakanlığı olarak birçok büyük dijital sistem uygulamalarını hizmete sunduklarını anlatan Dr. Birinci, şöyle konuştu:
“Peki burada hepsinin ismini sayamadığım birçok sistem ve uygulama pandemi sürecinde bizim ne işimize yaradı? Öncelikle e-Nabız data entegrasyon altyapısını kullanarak Halk Sıhhati İdare Sistemimiz (HSYS) içerisinde acilen pandemi idare sistemini kurduk. Ülkemizdeki birinci hadiseyi takiben tüm hadise ve temaslıları ülkeye girişinden itibaren, sisteme kaydederek sürecin temel bilgi havuzunu oluşturduk. Akabinde sistemi MERNİS, SGK, Laboratuvar Bilgi İdare Sistemleri (LBYS), Mevt Bildirim Sistemleri, e-Nabız, Tele Radyoloji, Sina, Sıhhat Pano, Filyasyon ve İzolasyon Takip Sistemi (FİTAS) ve işyeri, okul üzere öbür bakanlıkların uhdesinde yürüyen daha birçok sistemle entegre ederek, tam manasıyla bir salgın idare sistemi haline getirdik. Bunun yanında tekrar acilen hayata geçirdiğimiz FİTAS ile kaynak, temaslı tespit çalışmalarını gerçekleştirerek hastalığın yayılımının önüne geçmek için çalıştık. Bu uygulamada şayet gereksinim varsa, kişinin izolasyon sürecine dair rapor, sistem üzerinden çalıştığı kurumla otomatik paylaşılabiliyor. Bununla birlikte İçişleri Bakanlığı kontrol grupları de hem izolasyon hem de ihbar kontrollerini tekrar bizim uygulamamız üzerinden gerçekleştiriyor.”
“NORMALLEŞME SÜRECİNDE HES UYGULAMASI DEVREYE GİRDİ”
Sıhhat Bakanlığının geliştirdiği FİTAS ve gibisi dijital uygulama tahlillerinin, Türkiye’nin pandemi ile çabanın en değerli ayağı olan filyasyon operasyonunu dünyada en iyi yapan ülkelerden biri olmasını sağladığına işaret eden Dr. Birinci, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Yaşadığımız bu şiddetli sürece elbette mecburî karantinalarla devam edemeyecektik. Olağanlaşma adımları atılmaya başlandı ve biz de süreçteki gereksinimleri masaya yatırarak yeni uygulamaları devreye aldık. Bu nedenle geliştirdiğimiz Hayat Meskene Sığar (HES) uygulamamız, inançlı toplumsal hayatın en değerli aracı haline geldi. Şu anda seyahat sırasında, okullarda ve birçok kurum, işletme ve bölgede zarurî hale gelen HES kodu uygulamamızı başlattık. Artık Hayat Meskene Sığar uygulaması, izolasyonda olması gereken olay ve temaslılara kalan izolasyon mühleti bilgisi ile kimlerle temasta olduğu bilgisini de söylüyor.”
“DÜNYANIN EN ÇOK KULLANICISI OLAN UYGULAMA”
Sıhhat Bakan Yardımcısı Dr. Birinci, HES uygulaması ile entegre çalışacak “elektronik bileklik uygulaması” ile ilgili bilgileri de sunumu sırasında paylaşarak, “Geliştirdiğimiz ve çok kısa müddet içerisinde hayata geçireceğimiz yeniliklerle HES uygulaması içerisinde, ses ve yüz tanıma ve akıllı bileklik üzere, izolasyon kontrolünü daha da güçlendiren geliştirmeleri yayınlayacağız. Şu anda 70 milyonu geçen HES kodu sayısı var. 46 milyon kişi en az bir defa HES kodu almış. Etkin HES kodu sayısı 64 milyona ulaşmış durumda. Yani muhakkak ki Türkiye’deki çabucak hemen herkes kullanıyor. 19 Nisan’da bütün olağanlaşma sürecine hazırlanırken HES uygulamasını açmıştık ve HES kodunu sistem üzerinden çalıştırmaya başladık. 30 milyonun üzerinde kullanıcı ile dünyada en çok kullanıcısı olan uygulama diyebiliriz. Ülke nüfus oranına nazaran baktığımızda ise dünyada ikinci sıradayız” diye konuştu.
“İÇİŞLERİ BAKANLIĞININ KONTROLLERİNİ DE KOLAYLAŞTIRDI”
HES uygulaması ile İçişleri Bakanlığı’nın pandemi kontrollerine de entegre olduklarını anlatan Dr. Birinci, “Hayat Evet Sığar uygulamasına birebir vakitte toplumsal hayat içerisinde karşılaşılabilecek ihlal durumlarını bildirmeye yarayan ihbar butonu da ekledik. İhbarda bulunan kişi, bir yerin salgın kurallarına uyup uymadığını bildirdiğinde bu bilgiler direkt emniyet ünitelerine gidiyor ve emniyet oraya kontrole gidebiliyor. Bir yerin salgın kurallarına uyup uymadığını vatandaş yıldız vererek oylayabiliyor. (Sürekli) makûs puan verildiği vakit İçişleri Bakanlığı Kontrol grupları oraya gidiyor. İçişleri Bakanlığı takımları kontrolde maske ara hijyen kurallarını denetim ediyor ve uyulmayan yerlere gerekli cezai süreçleri uyguluyor. İhbar sonucu verilmiş olan puanı da yerinde doğrulamış oluyorlar. Şimdiye dek bu halde 94 bin 900 ihbar yapılmış” dedi.
YÜKSEK ATEŞ UYARISI, SES VE YÜZ TANIMA ÖZELLİĞİ EKLENECEK
Karantina yahut izolasyon süreçlerine uymayan vatandaşların daha tesirli kontrolü için gündemde olan ve HES ile entegre çalışacak akıllı elektronik bileklik uygulaması hakkında da sunumunda bilgiler veren Dr. Birinci, şu ayrıntılara değindi:
“Yakın bir süreçte sistem olarak altyapısını hazırladığımız ve bir kısmını da tamamladığımız elektronik bileklik, ses tanıma, hatta yüz tanıma üzere özellikleri de HES üzerine ekleyerek izolasyon getiriyoruz. Böylelikle uygulamayı, tam bu izolasyon sürecini ve salgın sürecinde olağanlaşmayı daha da kolaylaştıran bir modele dönüştürmüş oluyoruz. Bütün altyapısını bitirdik. Bundan sonra temaslı kişinin, izolasyondaki kişinin izolasyonunu kolaylaştıran araçlar olarak bileklik, ses doğrulama, yüz tanıma üzere özellikleri izolasyon altındaki bireye tanımlayıp kullanmasını sağlamaya çalışacağız. İnşallah kısa bir mühlet içerisinde izolasyon sürecini kolay hale getirmiş olacağız. Teknik olarak entegrasyonu çok kolay, birebir vakitte kişinin beden sıcaklığını takip eden bir uygulama da olacak. Bireyde ateş yükselmesi olduğunda, bilekliğin HES ile entegrasyonu sayesinde uygulama ihtar verecek ve riskli durumda sıhhat gruplarının şahısla süratli bir formda temas kurmasını sağlamaya çalışacağız.”
FİLYASYON İÇİN 6,5 MİLYON KİLOMETRE YOL KAT EDİLDİ
Türkiye’nin, bu dijital altyapıların da yardımıyla dünyanın en iyi filyasyon takibi yapan ülkelerden biri olmayı başardığına dikkat çeken Bakan Yardımcısı Dr. Birinci, pandeminin başladığı günden bu yana yapılan filyasyon takiplerine ait enteresan istatistik bilgileri de paylaştı ve şunları söyledi: “Filyasyon takımlarımızın kendi özel telefonlarından arama yapmadan izlem yapabilmeleri için sanal santral kurduk. Sanal santral sistemi kurulduğu günden bu yana ise 9.5 milyon dakikalık görüşme yapılmış. Bu, çok çok önemli bir operasyon bu süreçte. Ayrıyeten filyasyon takımlarımız yaklaşık 6.5 milyon kilometre ile şu ana kadar dünyayı 160 kez dolaşacak kadar aralık kat etmişler temaslı ve olay takiplerinde. Pandeminin başından beri o kadar çok filyasyon yapmışlar ki dünyanın etrafını 160 kez dolanmış görünüyorlar.”
TELE SIHHAT İLE MESKENDEN DOKTORA ULAŞMA İMKANI DOĞACAK
Dr. Birinci kelamlarını şöyle sürdürdü: “Ayrıca konuttan çıkamayan yaşlılar ya da pandemi sürecinde hastaneye gitmesi riskli olan gruptakiler için de taşınabilir tabip uygulamasını birinci başta Ankara, Yalova ve Kırıkkale’de pilot uygulama olarak başlattık. Artık Samsun’da bütün aile doktorlarına bu pilot uyuglamayı açtık. Öteki vilayetlerimizin aşikâr bölgelerinde de devam ediyor. Artık Tele Sıhhat muayenesi yapabilecek durumdayız. Tabiplerimiz hastalar sıhhat kuruluşuna gelmeden gelmeden bilhassa izolasyon altında olan Kovid hastalarıyla onları uzaktan denetim edebiliyor, danışmanlık verebiliyorlar. Muhtaçlık duyuyorsa kişiyi kendi kurumuna çağırıp süreci ilerletebiliyor. Fizik muayene dışında hastanede yapılabilecek çabucak hemen her denetimin büyük oranda uzaktan yapılmasını sağlamaya çalışıyoruz. Bütün bu projelerin yüzde sekseninin kendi benzerinde dünyadaki en büyük projeler olduğunu söyleyebilirim.”
– İstanbul
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Hasret YURTÇU KARABULUT
Haberler.com
