DERT HANGİ ETAPTA SORUN HALİNE GELİYOR?
Ömrü sürdürmek için gerekli temel bir his olan korku, kimi vakit kişinin hayatını olumsuz etkileyecek derecede şiddetli bir biçimde ortaya çıkabiliyor. İki haftadan uzun süren, gerilim ve güvensizlik ile birlikte ağırlaşarak günlük ömrü olumsuz etkileyen telaşın tıbbi bir rahatsızlık olarak kabul edilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, kesinlikle tıbbi dayanak alınmasını tavsiye ediyor.
KORKU GEREKLİ VE SAĞLIKLI BİR HIS
Derdin aslında hayatta kalma dürtüsünün evrimleşmiş bir hali olduğunu söz eden Klinik Psikolog Selvinaz Çınar Parlak, “Kaygı, hayatta kalmamız, hayatımızı sürdürmemiz için gerekli ve sağlıklı bir histir. Korku olumsuz beklentilere karşı oluşan bir his hali, olumsuz bir niyetin eşlik ettiği huzursuzluk ve düşünce veren bir histir. Bunlar gelecekle ilgili olumsuz beklentilerdir ve böylece tasa aslında gelecekle ilgili bir tehdidi görmemizi, olumsuz bir durum karşısında önlem ve tedbir almamızı, gelecekle ilgili istenilen sağlıklı, iyi durumlara ulaşmamızı sağlar” dedi.
GÖZETICI DUYGUYKEN HASTALIĞA DÖNÜŞEBİLİYOR
Telaşın hayatı sürdürmekte epeyce temel bir duyguyken bazen çeşitli uyaranlarla olumsuz biçimde epeyce uzun müddet şiddetli bir halde ortaya çıkabildiğini kaydeden Selvinaz Çınar Parlak, “Bu üzere durumlarda da korku denetim edilemez bir hale gelebiliyor. Hayatı sürdürmemizde son derece tesirli ve sağlıklı olan bu his, gerçek riskler karşısında bizi korur. Ama gerçekte olmadığı kadar yüksek bir risk görmenize ya da daima bir halde riskler üzerine düşünmenize neden olan, kendinizi inançta hissetmenize mahzur olacak, günlük akışı aksatacak halde ağır bir dert haline dönüştüyse artık telaş bozukluğu dediğimiz hastalıktan bahsedebiliriz” diye konuştu.
PANİK ATAKLARA NEDEN OLABİLİYOR
Gerçek bir risk olmamasına karşın kişinin ruhsal olarak o durumu epeyce riskli ve ölümcül yorumlayabildiğine dikkat çeken Parlak, “Bu durumda nefesle başlayan kalp çarpıntısıyla devam eden titreme ve yüksek bedensel öbür yansıların meydana geldiği bir tablo ortaya çıkıyor. Kişi bu kere de bedensel olarak ortaya çıkan bu tablo karşısında şaşkınlık yaşadığı ve denetim edemediği için telaş hali daha da ağırlaşıyor. Bu durumlara panik atak diyoruz. Herkes hayatta bir sefer belirli durumlar karşısında panik atak geçirebilir. Lakin bu artık sık tekrar ediliyorsa, beklenti anksiyetesi çerçevesinde kişi olağan günlük hayatını sürdürüyorken ‘yine mi panik atak geçireceğim’, ‘acaba artık olacak mı’ diye bulunduğu yere odaklanamıyorsa, korkusunu yönetmekte zahmet çekiyorsa birey artık panik bozukluğu dediğimiz ve dert bozuklukları ile devam eden tıbbi bir hastalık hali içerisindedir” dedi.
HUZURSUZLUK VE KORKU YÖNETİLEMİYORSA DİKKAT!
“Hayatta çeşitli tehlikeler var ve bizim bu tehlikeleri görüp tedbir almamız hayatta kalmamızı sağlar” diyen Selvinaz Çınar Parlak, kelamlarına şöyle devam etti:
“Ancak inançta hissedersek gerçekçi değerlendirmeler yapabiliriz. Bu temel itimat duygusu oluşmadığı vakit kişi gerilim ile birlikte güvensizlik hissinin ağırlaştığı anlarda bu sürecin içinden çıkamıyor ve tasa bozukluğu başlayabiliyor. Bilhassa iki haftadan uzun süren ve gündelik hayatı etkileyen bir dert hali kelam hususuysa bunun artık tıbbi bir bozukluk olduğunu kabul etmek gerekiyor. Birebir vakitte panik atakların şiddeti ve sıklığı gündelik hayatı sürdürmeye engelleyecek seviyedeyse, kişi zihninde daima sorular, vesveseler, huzursuzluk ve dert hali içindeyse korkusunu yönetemiyorsa telaş bozukluğu olduğunu kabul etmek gerekiyor. Burada da tıbbi bir yardım almak gerekiyor. Kendi kendini sakinleştiremediğinde, günlük hayatını olağan bir halde sürdüremediğinde kesinlikle psikiyatri uzmanına başvurup takviye almalıdır.”
HASTALIĞA DÖNÜŞTÜĞÜNDE UZMANA BAŞVURULMALI
Olağanda insanların hayatlarını sürdürürken kimi vakit çeşitli riskler gördüklerinde kaygılanmalarının olağan olduğunu belirten Parlak, “Fakat kendi kendilerine bu korkularını yönetmelerini ve tekrar geri dönüp iyi ve inançta hissetmelerini bekleriz. Bunun karşısında kişi kendi kendine telaşını yönetemiyorsa ve bu dertle baş edemez hale geliyorsa o artık bir hastalık halini almıştır. Bu noktada beyinde bir ekip biyolojikve kimyasal değişiklikler de kelam bahsidir. Beyindeki biyolojik değişikliklere bağlı olarak artık kişinin tasasını denetim etmesi de elinde değildir. Bir hastalık halini aldığında kişi korkusunu denetim edemez, kendisini sakinleştiremez. Bu üzere durumlarda hem kişinin kendisinin derdini sakinleştirmeyi beklemesi hem yakınlarının telkin, öğüt ve tavsiyeleri ile bu durumun üstesinden gelmeyi beklemesi yanlıştır. Artık burada tıbbi bir hastalık kelam bahsidir, biyolojik bir bozulma da kelam hususudur ve hasebiyle hastalığın tedavisi için uzmanı olan bir psikiyatri uzmanı ile görüşmesi gerekir” dedi.
İLAÇ VE PSİKOTERAPİ İLE TEDAVİSİ MÜMKÜN
Uzman Klinik Psikolog Selvinaz Çınar Parlak, “Öncelikle beyinde olan biyolojik değişikliklerin tespit edilmesi ve buna bağlı olarak farmakolojik yani bir ilaç ile bu hastalığın tedavi edilmesi gerekir. Panik bozukluk ve telaş bozuklukları, ilaç tedavileri ve bunların yanı sıra korkuya yol açan niyet süreçlerindeki bozulmaların da farkındalık kazandırılması ve iyileştirilmesi için psikoterapilerle tedavi edilmektedir. İlaç tedavisi ve psikoterapiler çoğunlukla telaş bozukluklarının tedavisinde tesirli yöntemlerdir” diye konuştu.
Kaynak: Bültenler
Haberler.com
