Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’ndan (TSKB) yapılan açıklamaya nazaran, TSKB Gayrimenkul Değerleme, 2021 yılının birinci yarısında gayrimenkul bölümünün performansını pahalandı.
Son 8 yıllık konut satışları karşılaştırması, vilayetlere göre konut satışları, yıllık konut kredisi faiz oranları ve ipotekli satış bilgilerini kıymetlendiren TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, kesimin birinci yarı sonucundaki genel durumuna ait değerli bilgiler paylaştı.
2021 yılının salgın hasebiyle kısıtlamaların gölgesinde başlayan bir yıl olduğuna dikkati çeken Maya, “29 Nisan-17 Mayıs tarihleri ortasındaki kısıtlamalar nedeniyle özelikle kredili konut satışları yapılamamıştı. Kısıtlamaların düzeylerindeki değişiklikler toplam konut satışlarını da birinci altı ayda direkt etkiledi. Tüm bunlara karşın 2021 yılının birinci altı ayında toplam konut satışı 552 bin 810 adet olarak gerçekleşti. Bu sayıyla uzun vadeli (verilerin yayınlanmaya başlandığı 2013 yılından itibaren) ortalama satış adetlerinin yakalandığını söyleyebiliriz.” sözlerini kullandı.
Ege ve Akdeniz’deki yazlık konutlara olan talep tıpkı süratle devam etmeyecek
Paha artışı konusunda 2021 yılının birinci yarısının geçen yıl ile kıyasladığında, İstanbul özelinde öne çıkan ilçelerin Sancaktepe, Başakşehir, Çekmeköy ve Esenyurt olarak sıralandığını belirten Maya, şunları aktardı:
“İzmir’e baktığımızda Dikili, Çeşme, Urla, Seferihisar ve Foça en çok paha artışı gösteren ilçeler olduğunu söyleyebiliriz. Öte yandan Ege ve Akdeniz’deki yazlık konutların pandemi şartlarına bağlı olarak yaz-kış kullanılır hale gelmesi, talep durumunu hayli etkiledi ve bedelleri beklenenden çok süratli artırdı. Bu suratın tıpkı halde devam etmeyeceğini öngördüğümüzü söyleyebilirim. Gaziantep için baktığımızda ise Şahinbey ve Şehitkamil ilçeleri epey hareketli olan bölgeler olarak karşımıza çıkıyor. Ülke genelinde konut fiyatlarının en süratli artış gösterdiği bölgelerde yeni konut stoğunun yükte olduğu; pandemi münasebetiyle değişen kullanıcı tercihlerine uygun yapılaşmaların ya da projelerin bulunduğu ve pandemi münasebetiyle değişen pozisyon tercihlerini karşıladığı görünüyor.”
Yüksek konut kredisi faizleri, alımları peşin ve senetli üzere alternatiflere yönlendiriyor
2019 yılının birinci altı ayında ortalama konut kredisi faiz oranlarının yıllıkta yüzde 21’ler düzeyinde olduğunu belirten Maya, “2021 yılının birinci altı ayında ise ortalama yıllık konut kredisi faiz oranı yüzde 18’ler mertebesinde oldu ve bu oran ile yaklaşık 104 bin adetlik ipotekli satış gerçekleşti. Haziran ayındaki gerek toplam konut satışı, gerek ipotekli konut satışlarında nisan sonu ve mayıs ayındaki taleplerin ötelenmesinin tesirinin olduğu unutulmamalı. Buna karşın, haziran ayındaki toplam konut satışlarında ülkemizde gerçekleşen ortalama aylık satış adedinin yakalandığını görmek umut verici. Bu hareketlilikte pandemiye paralel olarak değişen konut trendlerinin ve sarsıntının epeyce tesirli birer araç olduğu söylenebilir. Öte yandan birinci altı ayda konut kredisinin daha çok 500 bin TL’ye kadar olan konutlar için talep edildiğini belirtebiliriz. Konut kredisi faiz oranındaki geçen yıla kıyasla yüksek seyir, alımları güzelden uyguna peşin, senetli ve tasarruf finansman şirketlerinin sağladığı finansman imkanları üzere farklı alternatiflere yönlendiriyor.” tabirlerine yer verdi.
Konut fiyatları son 1 yılda gerçek olarak yüzde 11’in altına düşmeyecek halde arttı
Konut kredisi faiz oranlarının yüksekliğine karşın, konut fiyatlarında da artış trendinin Temmuz 2020’den bu yana gerçek olarak yüzde 11’in altına düşmeyecek formda arttığını vurgulayan Maya, “Konut fiyatlarının artış trendine başladığı Mayıs 2020’de daha çok bu artışın 2017-2019 yılları ortasında yapılamayan artışların düzeltmesi olarak görüyorduk. Fakat inşaat maliyet endeksindeki artış trendinin istikrarlı biçimde devam ediyor olması, konut fiyat endeksinde de artışı beraberinde getiriyor. İnşaat maliyet endeksindeki artışın temel kısmı ise inşaat materyal endeksinden ve döviz kurundan geliyor. Şu anda konut fiyatlarının geldiği mertebelerin en değerli nedeninin de Aralık 2020’den beri inşaat maliyet endeksine bağlı olduğunu düşünüyoruz. Tüm ülkeye yayılan bu artış, Mayıs 2021 bilgilerine nazaran nominalde yıllık yüzde 29’luk bir artış formunda gerçekleşti. Mayıs ayındaki aylık artış ise bir evvelki aya nazaran yüzde 3,9 üzere hayli yüksek bir oranda gerçekleşti.” açıklamasında bulundu.
Konut fiyat artışını geriden takip eden kira bedellerinde ise yılın birinci 6 ayındaki artış trendinin konuşulmaya başlandığını belirten Maya şunlara vurgu yaptı:
“Satış kıymetlerinin son bir yıllık vakit diliminde yüzde 30 düzeyinde artması ile birlikte, kira piyasasında bir artış eğilimi görmeye başladık. 2020 yılı konut kira piyasası, daha çok ‘sürdürülebilir kirayı ödeyecek kullanıcıya odaklıyken, bu yıl geçen yıl yapılamayan kira artışlarının düzeltmesi ve artış oranları en kıymetli gündem haline geldi. 2021 yılının birinci çeyreğinde yapı müsaadeleri tarafında uzun devir Türkiye ortalamasının yakalandığı bir ruhsat sayısı görmüştük. Bu ruhsatların inşaata dönme suratlarını önümüzdeki devirde yakından takip etmek gerekiyor. 2021 yılı birinci altı ayında yapılan proje lansmanlarında daha çok, az sayıda bağımsız kısımdan oluşan, daha butik projeler olduğunu görüyoruz. İnşaat maliyetlerindeki artış kuşkusuz bu taraftaki motivasyonu etkiliyor.”
Toplam konut satışlarının yüzde 19’u ipotekli konutlar
2021 yılı birinci altı ay için baktığımızda ipotekli konut satışlarının, toplam konut satışlarının yaklaşık yüzde 19’unu oluşturduğunu belirten Maya, “Konut kredisi faiz oranlarının en düşük olduğu periyotta bu oranın yüzde 43’lere kadar çıktığını görmüştük. 2021’in birinci altı ayında konut kredisi faiz oranlarının yüksek olması nedeniyle ipotekli konut satışlarının toplam konut satışları içindeki hissesi yüzde 19 olarak gerçekleşti. Bunun, ipotekli konut satışlarında 2019 yılından sonraki en düşük ikinci oran olduğunu söyleyebiliriz. 2019 yılının birinci altı ayında daha yüksek konut kredisi faizleri ile bu oran yüzde 16’lara kadar düşmüştü.” sözlerini kullandı.
Haber7
