Denetimli toplumsal yaşama geçilmesiyle yeni Covid-19 vakalarının arttığını belirten Göğüs Illetleri Kompetanı Prof. Dr. Servet Kayhan, iki haftalık sıkı bir tedbir ile vakaların büsbütün bitirilebileceğini söyledi. Prof. Dr. Kayhan, sonbaharda Covid-19 ve olağan grip vakalarının birebir anda görülebileceğini tabir ederken, kronik illeti bulunanları ölümcül vakalara yakalanmamak için grip aşısı olmaya çağırdı.
Altınbaş Üniversitesi Tıp Fakültesi Tedrisat Üyesi Göğüs Illetleri Eksperi Prof. Dr. Servet Kayhan, yeni tip Koronavirüs salgınında vaka sayısının yine artışa geçmesini kıymetlendirdi. Prof. Dr. Kayhan, 2019 yılının son haftalarında yeni tanımlanan bir Koronavirüs olan Covid-19’un, bundan evvelki SARS ve MERS virüsleri üzere mutasyona uğrayıp tesirini kaybetmediğini vurguladı. Geçmişte kalan 6 ay boyunca dünyada salgına yol açan Covid-19’un hala canlı olarak yayılmaya devam ettiğini anlatan Kayhan, “Dünyada yaklaşık 10 milyon kişi enfekte oldu, yaklaşık 500 bin kişi öldü. Devletimizde 200 bin civarında vaka ve 5 bin 115 vefat var” diye konuştu.
SIKI TEDBIR VAKALARI BİTİRİR
1 Haziran’dan itibaren denetimli olağan hayata geçilince vaka sayılarının tekrar artış trendine girdiğini kaydeden Prof. Dr. Servet Kayhan şöyle devam etti:
“Virüsün yaklaşık 1 hafta – 10 gün arasında değişen bir kuluçka periyodu var. Binaenaleyh bugün gördüğümüz vakalar bir hafta evvelki bulaşmaların tezahürü. Biz aslında çok sıkı tedbirlerle iki haftalık bir süreç uygulamış olsak yeni bir vaka tahminen görmeyeceğiz. Ancak maatteessüf hala günlük yeni vakalar görüyoruz.”
SON PERIYOTTA VAKALAR FARKLILAŞIYOR
Prof. Dr. Servet Kayhan, Koronavirüsün yayılmasının ne vakte kadar süreceği sorusu üzerine şunları söyledi:
“Birincisi, virüs zararsız bir forma dönüşürse ortadan kaybolur ki biz şimdi bunu görmedik. Gelgelelim son vakitlerde gördüğümüz vakaların biraz farklılık gösterdiğini söyleyebiliriz. Hastalık daha hafif seyrediyor, mevt nispetleri biraz azalıyor. ARDS teneffüs yetmezliği tabloları birinci aylardakine nazaran daha az görülüyor.”
AŞI BULUNSA BİLE ÜRETİME DEVIR LAZIM
Virüsün külliyen kaybolması için aşı geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Servet Kayhan, “Yapılan aşı çalışmaları var fakat şimdi tatbike dönük en az 3-6 aylık bir mühlete daha gereksinim var. Zira hayvan ve insan deneylerinin yapılması gerekiyor. Başkaca aşı bulunsa bile tüm dünyaya yetecek aşı üretimi için de vakte muhtaçlık olacak” diye konuştu.
YAYILMA SURATINDA ARTIŞ RİSKİ VAR
Önümüzdeki periyotta Koronavirüsün yayılma suratında tekrar bir artış riski bulunduğunu tabir eden Kayhan, “Bunun 1918 yılında İspanya’da yaşanan influenza pandemisi sırasında görüldüğünü, marazın iki yıl vadeyle 2., üçüncü dalgalar biçiminde tekrar yayıldığını biliyoruz” sözlerini kullandı.
HIV ÜZERE YAŞAMAYA DEVAM EDEBİLİR
Prof. Dr. Servet Kayhan, Covid-19 virüsünü, AIDS illetine yol açan HIV’dekine emsal bir geleceğin bekliyor olabileceğine değinirken “Bugün HIV müspet hastalar var. HIV yaklaşık 30-40 yıldır dünya gündeminde ve bununla birlikte hayat devam ediyor. Yani bu türlü bir ihtimal de var diyelim” tabirlerini kullandı. Kronik HIV müspet hastaların mütemadi takip gerektirdiğine işaret eden Kayhan “HIV olumluya karşı kullanılan ilaç var. Ancak illeti yok etmeyebiliyor. Bu arada HIV bağışıklık sistemini zayıflattığı için farklı marazlar araya girip kişileri öldürebiliyor. HIV cinsî ilgi ve kan yoluyla bulaşırken, Covid-19 solunumla yayılan bir hastalık. Aktif bir aşı bulunmazsa Covid-19 için HIV gibisi bir gelecek ihtimalini düşünmeliyiz” diye konuştu.
SONBAHAR DEVRINE DİKKAT
Koronavirüs vaka sayısındaki artışların ekonomik telaşlar nedeniyle denetimli toplumsal yaşama geçilmesinden kaynaklandığını söz eden Prof. Dr. Servet Kayhan, sonbahar devri için hem vatandaşları hem yetkilileri uyardı:
“Sonbahar devrinde influenza salgınları bekleniyor. Bu devirde ortaya çıkacak yeni Koronavirüs salgınları tekrar gündemimizi meşgul edebilir. Burada topluluğun bağışıklık kazanması diye bir şey laf konusu değil. Örneğin 200 bin kişi geçirdi diyoruz. Ne kadar süreceğini bilmiyoruz. 9 ay sonra antikor seviyeleri hala müspet kalacak mı, bilemiyoruz. Küçük mutasyonlar geçirerek yeni salgınlara ya da epidemilere yol açacak mı, bilmiyoruz. Süreçleri öngöremediğimize nazaran bu mevzuda gözetici tedbirleri kesinlikle devam ettirmemiz, kendimizi müdafaamız gerekiyor.”
SAĞLIKLI BESLEN, SİGARAYI BIRAK, GRİP AŞISI YAPTIR
Kişinin güçlü bağışıklık sistemine sahip olmasının, virüs kaynaklı rahatsızlıkların hafif atlatılmasına yardımcı olacağını yineleyen Prof. Dr. Servet Kayhan “Sağlıklı beslenme çok kıymetli. İçki, sigara üzere alışkanlıklardan vazgeçilmeli” dedi. Diyabet, kanser, böbrek yetmezliği üzere kronik illeti bulunanların, griple birlikte Koronavirüsü çok ağır geçirme ihtimaline karşı kesinlikle mevsimsel grip aşısı yaptırmalarını öneren Servet Kayhan, “Bunun üzerinde durmalıyız. Bu arada aşı da gelişmiş olursa Covid-19 için, bu da yine değerlendirilecektir” diye konuştu.
KURALLARIN GEVŞETİLMEMESİ KAIDE
Prof. Dr. Servet Kayhan, Covid-19 kaynaklı illetlerin tedavisinde ve dinamik kollayıcı tedbirler için kanıta dayalı dataların çok kıymetli olduğunu vurguladı. Yeni vakaların nüfusa orantısı artarsa şahsî ve toplumsal hami tedbirlerin daha da ağırlaşması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Kayhan, “Örneğin Pekin’de 20-30 vaka çıkmasına karşın çok sıkı tedbirler alınıyor. Bizim vaka sayılarımız 1000’in üzerinde. Her şey geçti demek yanlış. Sokakta maskesini çene altında gezdirme, yaygın bir tatbik. Kuralların gevşetilmemesi, toplumsal aranın uygulanması kural. Hastaların yakınında bulunup nefes yoluyla illete yakalanabileceğimizi bilmeliyiz” dedi.
VİRÜS YAŞAMAK İÇİN BEŞERE MUHTAÇ
Prof. Dr. Servet Kayhan, Koronavirüsün yaşaması için canlı organizmaya, yani beşere gereksinim duyduğunu vurgularken “Ortadan kalkması için hasta kişi kalmaması lazım. Hastaların izolasyonu ve tespiti değerli. Meğer şu anda hasta olup gezenler var. Bunlar etrafından bir formda kapmış olanlar. Hasta olduklarının farkında olmayıp bulaştıranlar var” tabirlerini kullandı.
Koronavirüs bulaştırıcılık mühletinin kimseden kimseye de değişebildiğini tabir eden Prof. Dr. Servet Kayhan, “Daha evvel 14 gün kuralı diyorduk ve bu yeni bir hastalık bulaşmaması içindi. Tespit edemediğimiz hastalar sorun. Bunların izole edilmemesinden dolayı sorun tekrar tekrar önümüze çıkıyor. Son aylarda sıhhat çalışanlarında da çok çıkmıyor. İzolasyon kuralları öğretiliyor. En büyük sıkıntımız illetinin semptomu görülmeyenler. Semptomsuz insanlar burada devreye giriyor. Müddet de 14 günü aşabiliyor. Aslında 14 gün kuralı tedavisi tamamlanan kimseler değil, hasta olduğunu bilmediğimiz ve yayılmaya yol açacak insanlar daha büyük risk oluşturuyor.”
BÜSBÜTÜN İZOLE EDEBİLİRSEK VAKALAR SIFIRLANIR
“Bütün hastaları, PCR müspetleri bilip nitekim büsbütün izole edebilsek vakaları sıfırlayabiliriz” diyen Prof. Dr. Servet Kayhan laflarını şöyle tamamladı:
“Ama bütün vakaları yüzde 100 tespit edebilmemiz çok güç. Tahminen tespit edilenin 5-10 katı tespit edilemeyen hastamız var. Yani buzdağının görünmeyen yüzü, bu sorunun devamına yol açıyor. Burada kesinlikle hami tedbirler alınması maske, uzaklık, aklık kurallarına uyulması gerekiyor. Her çeşit ihtara karşın bir duyarsızlık görüyoruz. Çin örneğini başaramadıysak, toplumsal duyarlılığımızın zayıf olmasına bağlayabiliriz.”
– İstanbul
Kaynak: DHA
Haberler.com
