NATO’nun en değerli isimlerinden Operasyonlardan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı John Manza, Afganistan konusunda, “Sadece terörle gayret ile sonlu bir misyon yerine 140 bin askerle ulus oluşturmaya kalkınca başarılı olamadık” dedi.
NATO Parlamenterler Asamblesi’nin (NATO PA) geçen hafta Portekiz’in başşehri Lizbon’da yapılan Genel Heyet toplantısı sırasında ortalarında Türk parlamenterlerin de bulunduğu bir kümeye Afganistan sunumu yapıldığı öğrenildi. NATO’da Genel Sekreter Jens Stoltenberg’den sonra en yetkili ikinci isim olan Operasyonlardan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı John Manza, NATO ülkeleri parlamenterlerine yaptığı sunumda Afganistan’da yaşanan sürecin perde ardını anlattı.
Toplantıya, AK Parti’den Fikri Işık, Taner Yıldız, MHP’den Kamil Aydın, CHP’den ise Utku Çakırözer’in yanı sıra 30’a yakın NATO üyesi ülkenin parlamenterleri de katıldı. Manza, bu hususta önümüzdeki günlerde NATO Savunma Bakanları ve Dışişleri Bakanlarına da benzeri raporlar sunulacağını kaydetti.
Edinilen bilgilere nazaran, Taliban’ın denetimi ele geçirdiği Afganistan’da 20 yıl süren NATO misyonunun başarısızlıkla sonuçlanmasından çıkarılan derslere ait sunumdan birtakım değerli kısımlar şöyle:
ÇIKIŞIN ZORLUĞUNU HESAPLAYAMADIK
“Başka bir ülkede demokrasi oluşturmak için savaşa girmek epey ileri bir amaçmış. Lakin NATO’da Afganistan konusu hiç bu türlü tartışılmadı. ABD dâhil hiçbir üye Afganistan’ı hayati nitelikte ulusal çıkarı olarak görmedi. O denli görmeyince de Taliban kalkışmasıyla çabayı sürdürmenin mümkün olmadığı görüldü. Başta yalnızca terörle gayret maksadına odaklı misyonumuz vakit içinde çok büyüdü. Birinci başta Kabil ve etrafında vazifeli birkaç bin kişilik kuvvet vardı. Bu 2006-2009 ortası 60 bine çıktı. 2009’dan sonra 140 bini buldu. Misyonun çerçevesi bu türlü genişleyince, ülkeden çıkışın daha da güç olacağını hesaplayamadık. Yalnızca terörle uğraş ile sonlu bir misyon yerine 140 bin askerle ulus oluşturmaya kalkınca başarılı olamadık.
RAPORLAR SÜMEN ALTI EDİLMİŞ
Cepheden NATO karargâhına gelen raporlamalar sorunlu. Altı ayda bir alandan misyon raporları gelir. Evvel Brüksel’de askerî komiteye sarfiyat. Oradan çıkması haftalar hatta bazen aylarca gecikiyor. Hem de rapor sulandırılıyor. Sonra operasyon komitesine gelir. Orada da bekler, sulandırılır. O rapor NATO Kuruluna varana kadar raporun yenisi hazırlanmış oluyor. Daha direkt, vakitli ve içerikli raporlamaya gereksinim var. NATO’da yapılan tartışmaların içeriğinde de sorun var. NATO karargâhına gelince herkes çok kibar davranıyor. NATO Kurulunda askerî kanada ait tartışmaların önü kesinlikle açılmalı.
Diplomatlar, yalnızca başşehirden gönderilen açıklamaları okuyor. Çok para akıtarak zeki gençlerden iyi ülke yöneticileri yetiştirebiliriz sandık, beyin göçünü teşvik etmiş olduk. Bayanları polis yaparak hayatlarını tehlikeye attık. Ülkenin kalkınmasına tesirimiz iddiamızdan çok daha düşük kaldı.
TERÖR HALA FAAL: İÇ SAVAŞ ÇIKABİLİR
NATO’da en yetkili ikinci isim olan Manza, Afganistan’da terör örgütlerinin hâlâ etkin olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: DEAŞ-K’nın daha yeni bir cami saldırısı oldu. Ülke kolay kolay iç savaşa sürüklenebilir. Terör örgütleri için yine inançlı bölge haline dönüşmemesi için milletlerarası işbirliğine gereksinim var. Önümüzde iki seçenek var. Ya NATO başka memleketler arası eforları destekleyecek. Ya da küresel bir koalisyon kurulacak ve ülkeler onun içinde yer alacak.
Haber7
