Eklemlerin ağrılı ve iltihabi bir hastalığı olan artrit ile ilgili yapılan bir etkinlikte hastalar, şef Hazer Amani’yle birlikte mutfağa girdi.Toplantıya konut sahipliği yapan Türkiye Romatoloji Derneği Lideri Vedat Hamuryudan; projenin gayesini “Hastalıkla ilgili farkındalığı artırmak, erken teşhisin ehemmiyetini vurgulamak ve hastaların ömürlerinde iyi tedavinin kıymetine vurgu yapmak” olarak özetledi.
Türkiye Romatoloji Derneği’nin, Dünya Artrit Günü nedeniyle şef Hazer Amani ve uzman diyetisyen Dilara Koçak ile UCB Pharma’nın takviyesiyle gerçekleştirdiği proje, bugün çevrim içi basın toplantısı ile tanıtıldı. Proje kapsamında, Uzman Diyetisyen Dilara Koçak’ın sunduğu yemek programı temalı sohbete, Türkiye Romatoloji Derneği (TRD) üyesi doktorlar hastalarıyla birlikte katıldı. Doktorlar, hastalarıyla romatoid artrit (RA) hakkında yeni bilgileri paylaşırken, hastalar da ünlü şef Hazer Amani’yle birlikte mutfağa girdi ve şefin tanımlarını birlikte pişirdi. ‘Hareket Özgürlüktür Youtube’ kanalında yayınlanacak olan yemek programı görüntüsü, hastalarda ve yakınlarında şuur ve farkındalık yaratmayı hedefliyor.
“DÜNYADA 1.7 MİLYAR ARTRİT HASTASI VAR”
Türkiye Romatoloji Derneği Lideri Prof. Dr. Vedat Hamuryudan; çevrim içi gerçekleşen toplantıdaki açılış konuşmasında, tüm dünyada 1,7 milyar artrit hastası olduğunu belirterek, artrit hastalıklarının hem vefat hem de engellilik açısından dünya nüfusunun genel sıhhati üzerinde en büyük tesire sahip dördüncü sıradaki hastalıklar olduğunu söz etti.
Toplantıda hastalığa dair bilgiler veren TRD Üyesi Prof. Dr. Nevsun İnanç ise, artritin en çok 20-50 yaşları ortasında ortaya çıktığını söyleyerek, bayanlarda görülme sıklığının erkeklere kıyasla 3 kat daha fazla olduğuna ve ailesinde RA yahut iltihaplı romatizması olanlarda daha sık görüldüğüne dikkat çekti.
“EN ÇOK İŞ GÜCÜ KAYBINA YOL AÇAN İKİ HASTALIKTAN BİRİ”
TRD İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Cemal Bes ise, son yıllarda romatoid artritte artan ilaç tedavisi seçenekleri ile ilaç dışı tedavilerin birlikte kullanılması sonucu, iltihabı denetim altına almanın ve eklem hasarını önlemenin çok daha başarılı bir formda sağlandığını belirtti. Lakin artritin iş gücü kaybına yol açan iki hastalıktan biri olduğuna dikkat çekerek, tedavide kullanılacak tüm ilaçlara, eklem hasarı geri dönülmeyecek devreye girmeden evvel başlamak gerektiğini kıymetle vurguladı.
“OTOİMMÜN BİR HASTALIK”
Toplantıda, nedeni tam olarak bilinmeyen otoimmün bir hastalık olan romatoid artritin görülme sıklığına dair bilgiler paylaşan TRD İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Süleyman Özbek ise, genetik olarak yatkın şahıslarda, otoimmün hastalıkların, tetikleyici birtakım çevresel faktörler nedeniyle bağışıklık sisteminin olağandan farklı çalışarak bedenin kendi dokularına saldırması ve sağlıklı dokuları yıpratması sonucunda ortaya çıktığını anlattı. Özbek, romatoid artritte de bu durumun, eklemlerde ve öteki dokularda hastalığa neden olduğunu belirterek, genetik yatkınlığı olan bireylerde sigara ve dişeti hastalıkları üzere çevresel etkenler sonucu hastalığın ortaya çıktığının düşünüldüğünü tabir etti.
“KORONA KUŞKUSU DURUMUNDA FAYDA VE RİSKLER DİKKATE ALINMALI”
TRD İdare Heyeti Lideri Prof. Dr. Vedat Hamuryudan, basın mensuplarından gelen soruları yanıtlarken hastalığın Covid19 ile ilgili bağı konusunda da şunları söyledi:
“COVID-19 kuşkusu olmayan yahut COVID-19 doğrulanmamış hastalara, tedavilerine rastgele bir değişiklik olmadan devam etmeleri tavsiye edilmelidir. COVID-19 kuşkusu olmayan yahut COVID-19 doğrulanmamış hastalara, tüm tedavilerine rastgele bir değişiklik olmadan devam etmelerini öneriyoruz. Bilhassa kortizon ve bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçları alan hastalar, enfeksiyonlar açısından riskli sayılırlar. Lakin kullandıkları ilaçların kesilmesi durumunda da hastalıkları tekrarlayabilir ve organ hasarı oluşabilir. Bu nedenle ilaçlara devam etme durumuna muhtemel fayda ve riskler göz önünde bulundurularak karar verilmelidir.”
Türkiye Romatoloji Derneği’nin, eklemlerin ağrılı ve iltihabi bir hastalığı olan artrit ile ilgili verdiği bilgiler şöyle;
“Osteoartrit ve romatoid artrit, en yaygın artrit tipleri olmakla birlikte çok sayıda farklı artrit tipi vardır.
RA NASIL BİR HASTALIKTIR, BELİRTİLERİ NELERDİR?
Romatoid artrit (RA), sıklıkla el-el bileği ve ayak-ayak bileğinin küçük eklemlerinde, dizlerde, dirseklerde ve daha seyrek olarak kalça ve omuzlarda sinsi bir halde başlayan ve uzun müddet devam eden iltihaplı bir romatizmadır. Hastalık, etkilenen eklemlerde ağrı, şişlik ve sıcaklık artışına (artrit) ve sonuçta kemik hasarı ve fonksiyon kaybına neden olabilir. RA ekseriyetle yavaş yavaş ortaya çıkar ve haftalar, aylar içerisinde eklemlerde ağrı, tutukluk ve şişlik gelişir.
Hastalığın erken devrinde yorgunluk, kas ağrısı, hafif ateş ve kilo kaybı görülebilir.
Eklem etrafındaki bağlar ve kaslar üzere yumuşak dokularda da ağrı ve sıcaklık artışı gelişebilir.
Hastalık ekseriyetle el ve ayak eklemleri üzere küçük eklemleri çift taraflı olarak meblağ. El ve el bileğinde çok sayıda eklemin tutulumu, ince el hareketi gerektiren işleri (düğme açıp kapama gibi) işleri güçleştirir. Ayak küçük eklemlerinin tutulumu da bilhassa yürürken ağrı hissedilmesine neden olabilir. Hastalık ilerledikçe küçük eklemlerin yanı sıra yüzde 20-50 oranında diz, dirsek, omuz ve kalça eklemi üzere büyük eklemler de etkilenebilir. Sabahları ve uzun müddetli hareketsizlikten sonra eklemlerde tutukluk (katılık/sertlik) görülür. Eklemlerdeki tutukluk şikayeti 1 saatten fazla sürer. El bileği eklemlerindeki şişlik nedeniyle el bileğinden geçen sona baskı olabilir ve elde uyuşukluk ortaya çıkabilir. Uzun periyodik ve tedaviye iyi karşılık vermeyen hastalığı olan bireylerde el ve ayak parmaklarında ve kök eklemlerde biçim bozuklukları gelişebilir. Diz ardındaki boşlukta eklem sıvısı ile dolu bir kist oluşabilir.
Uzunluğunda ağrı, sabah tutukluğu ve hareketlerde kısıtlılık ortaya çıkabilir.
KİMLERDE VE HANGİ YAŞ KÜMESİNDE GÖRÜLÜR?
Hastalık her yaşta görülebilmekle birlikte en çok 20-50 yaşları ortasında ortaya çıkar. Bayanlarda görülme sıklığı erkeklere kıyasla 3 kat daha fazladır. Ailesinde RA yahut iltihaplı romatizması olanlarda daha sık görülür.
ROMATOİD ARTRİTİN NEDENİ NEDİR?
RA, nedeni tam olarak bilinmeyen otoimmün bir hastalıktır. Otoimmün hastalıklar, genetik olarak yatkın şahıslarda, tetikleyici birtakım çevresel faktörler nedeniyle bağışıklık sisteminin olağandan farklı çalışarak bedenin kendi dokularına saldırması ve sağlıklı dokuları yıpratması sonucunda ortaya çıkar. RA’da da bu vakalar eklemlerde ve başka dokularda hastalığa neden olmaktadır. Genetik yatkınlığı olan şahıslarda sigara ve dişeti hastalıkları üzere çevresel etkenler sonucu RA’nın ortaya çıktığı düşünülmektedir.
ROMATİZMAL HASTALIKLARIN DÜNYA GENELİNDEKİ YÜKÜ VE SIKLIĞI NEDİR?
Romatizmal ve kas-iskelet sistemi hastalıkları dünyadaki ikinci sırada gelen en büyük engellilik nedenidir. Artrit ve sırt ağrısı üzere kas-iskelet sistemi hastalıkları dünya genelinde 1,7 milyardan fazla insanı etkilemektedir ve hem mevt hem de engellilik açısından dünya nüfusunun genel sıhhati üzerinde en büyük tesire sahip dördüncü sırada gelen hastalıklardır.
Romatizmal ve kas-iskelet sistemi hastalıkları, lokomotor sistemin tüm ağrılı durumlarını kapsar. Çeşitli dejeneratif eklem ve yumuşak doku bozukluklarından sistemik bağ dokusu hastalıklarına kadar uzanan 200’den fazla farklı romatizmal ve kas-iskelet sistemi hastalığı tanımlanmıştır. Romatizmal ve kas-iskelet sistemi hastalıkları çoğunlukla eklemleri, tendonları, bağları, kemikleri ve kasları tesirler. Yaygın semptomları ortasında, eklem yahut kemik yıkımı ile kontaklı olarak ağrı, şişkinlik ve sertlik, engellilik ve iş gücü kaybıdır. Kimi romatizmal hastalıklar birebir vakitte iç organları da meblağ ve süratli bir halde organ yetmezliğine ve mevte neden olabilmektedir.
Romatizmal hastalıklar her yaş kümesinde ve her iki cinsiyette de gelişebilmektedir ve endüstrileşmiş toplumlarda daha fazla sayıda kişi bu hastalıklardan etkilenmektedir. Her yaş kümesinden insanın üçte biri hayatlarının bir periyodunda bu hastalıklardan etkilenir.Erken teşhis daha ileri hasarların, sakatlığın önlenmesi ismine çok kıymetlidir. Şayet uygun biçimde tedavi edilmezse hastaların ömür kalitesi azalır, fizikî yetenekler bozulur ve günlük aktiviteler etkilenir. Bu nedenle hastaların erken teşhis ve tedavi için romatoloji uzmanlarına yönlendirilmesi gereklidir.”
– İstanbul
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
