Mervaniler’in son hükümdarının mezarının Sur‘da olduğu tezi
İslam tarihi ve sanatları araştırmacısı Dr. Arafat Yaz: “Arap-İnci yahut Bacı-Kardeş olarak tabir edilen mezarlar, aslında Mervaniler’in son hükümdarı olan Nasırüddevle Mansur’a ait”
“Bu, Diyarbakır‘ın tanıtımı için büyük bir imkan ve fırsat olacak”
“Mezarın tescillenmesi için Kültür ve Turizm Müdürlüğüne dilekçe verdim”
DİYARBAKIR – İslam tarihi ve sanatları araştırmacısı Dr. Arafat Yaz, Mervaniler devletinin son hükümdarı Nasırüddevle Mansur’un kabrinin Diyarbakır’ın Sur ilçesi İçkale mevkinde bulunduğunu savundu. Dr. Yaz, mezarın tescillenmesi için Kültür ve Turizm Müdürlüğüne dilekçe verdi.
Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaklaşık bin yıl evvel karar süren Mervanilerin son hükümdarı olan Nasırüddevle Mansur’un kabrinin Sur ilçesinde bulunan İçkale’de olduğu belirtildi. Uzun müddettir İslam tarihi alanında araştırmalar yapan Dr. Arafat Yaz, Mervaniler’in 978-1085 yılları ortasında bu bölgede karar sürdüğünü söyledi. Mervaniler’in kurucusunun Bad bin Dost olduğunu aktaran Dr. Yaz, “Mervaniler’in başşehri, tarihi Meyyafarkin kenti yani Silvan’dır. İkinci büyük kentleri ise Diyarbakır. Devletin kurucusu Bad bin Dost, bir orta Musul’a kadar ilerleyerek Bağdat hükümdarlığına son vermeyi düşünmüş. Lakin Musul’dan sonra yaptığı savaşta yenilerek geri çekilmiş. Diyarbakır surları üzerinde birçok kitabeleri var. Bad bin Dost hariç öbür tüm hükümdarların kitabeleri var. Bu kitabelerin bir kısmı Silvan’da öbür bir kısmı buradadır. Bunların haricinde Dağkapı’da bulunan Mervani mescidi, Arpaçay’da karayolları köprüsü altında 20 yahut 21 gözlü olduğu söylenen ve şu anda 3 ayağının bulunduğu tarihi köprü, Batman’ın Bıçakçı köyü mevkinde 42 gözlü olduğu söylenen devasa bir köprü, Silvan’da kitabeler ve hükümdarların yapmış oldukları saraylar var” dedi.
“Mervani hükümdarlarını baştan sona makaleler halinde yayınladım”
Dicle Üniversitesinde doktora tezini Nasırüddevle Ahmed üzerine yaptığını ve kitap olarak yayımladıklarını söz eden Yaz, “Mervani hükümdarlarını baştan sona makaleler halinde yayınladım. Nasırüddevle Mansur’a gelince kaynaklarda bunun mezarı ile ilgili birinci olarak Sibt ibnü’l-Cevzi’de bir kayda rastladım ve daha sonra araştırdım. Sibt ibnü’l-Cevzi, İbnü’l-Ezrak, İbn Tağrıberdi ve İbn Şeddad üzere İslam aleminin büyük tarihçileri mezarın burada olduğunu söylüyorlardı. Mezarın yerini açık bir formda tanım ederken İçkale’de, sarayın olduğu yerde Dicle’ye bakan tarafta olduğunu söylüyorlar. Bu bilgileri gördükten sonra birtakım kitaplara da baktım, araştırdım ve bu mezarları görünce onların mezarları olduğuna kanaat ettim” diye konuştu.
“Diyarbakır için bu büyük bir kazançtır”
Türbenin içerisinde bir yazıt yahut mezarın kime ilişkin olduğuna ait bir yazının olmadığını lisana getiren Yaz, “Dışarıda görüldüğü üzere bir yazıt var. Yazıtın üstünde, ‘Ya Rabbi! İbrahim’in dediği üzere bu beldeyi iyi bir belde kıl. Allah’a ve ahiret gününe iman eden ehlini rızıklandır.’ biçiminde bir duadır. Yani bu mezarın kime ilişkin olduğu ile ilgili bir kitabe değildir. Yani bu mezar, buranın tarihi ve Diyarbakır için çok değerli bir bahis. Bilinmesi için de bunun resmi kurumlarca tanınması ve isimlendirilmesi gerekiyor. Ona bir kimlik kazandırılması gerekiyor. Ben de bunun sağlanması için Kültür ve Turizm Müdürlüğüne dilekçe verdim. İnşallah önümüzdeki süreçte bu tescillenir. Buranın öteki birisine ilişkin olduğunu söyleyen bir kayıt yok. Yani diğer bir kaydın olmaması da işimizi kolaylaştırıyor. Bu taraflarda diğer mezar yok. Hasebiyle delillerimiz çok güçlü ve yerinde. Bu, Diyarbakır için büyük bir imkan ve fırsat olacak. Zati burası bir müze ve tarihi yer. Burada 925 yıllık bir hükümdarın mezarının olması da başka bir hoşluk. Diyarbakır için bu büyük bir kazançtır” formunda konuştu.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / SEDAT IRMAK
Haberler.com
