Birçok ülkede sofraları süsleyen kurutmalık domates işinde çalışan mevsimlik tarım personelleri, kavurucu sıcağın altında hem vakitle hem de birbirleriyle yarışıyor.
Türkiye’nin kurutulmuş domates ihracatında önder pozisyonda bulunan İzmir‘in Torbalı ilçesindeki tarlalar, adeta kırmızıya büründü. Binbir zahmetle kurutulmaya bırakılan domates işinde çalışanların büyük kısmını ise Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinden gelen tarım emekçileri oluşturuyor.
Nisandan itibaren memleketlerinden ayrılmaya başlayan mevsimlik tarım emekçileri, dönem bitene kadar farklı kentlerde çalışıyor.
Kendi imkanlarıyla kurdukları derme çatma çadırlarda yaşamak zorunda kalan aileler, konutlarından yüzlerce kilometre uzakta “gurbet mesaisini” sürdürüyor.
Temmuzda hasadı yapılan domatesler kurutulmak üzere traktör ve kamyonlarla belirlenen alanlara getiriliyor. Gün doğumuyla çadırlarından çıkarak domates mesaisine başlayan personeller, toprak taban üstüne serilmiş beyaz örtüyle kaplı alana giriş yapıyor.
Dağıtılan domatesleri tek tek ortadan ikiye kesen emekçiler, akabinde eserleri kuruması için tarlaya seriyor. Öğlen yemeği için çadırlarına giden aileler, kısa bir dinlenmenin akabinde tekrar domateslerin kurutulduğu alanın yolunu tutuyor.
Kavurucu güneşin altında saatlerce çalışan çalışanlardan her biri el çabukluğuna nazaran günde ortalama 100 ila 150 kasa domates kesebiliyor.
Domates kesen bayanlar, çadırda yemek, paklık ve çocukların bakımı üzere işler için de mesai harcıyor. Banyo, mutfak, elektrik ve su imkanların kısıtlı olduğu alanda küçük çocuklar ise oyunlar oynayarak keyifli vakit geçiriyor.
Hem tarlada hem de yaşadıkları çadırda günlerini geçiren personeller, eylülde ise pamuk toplamak için Çukurova’nın yolunu tutuyor.
“Ömrüm çadırda geçti”
İlerleyen yaşına karşın çocukları ve torunlarıyla çalışan 57 yaşındaki Hüsna İlik, AA muhabirine, çocukluğundan itibaren bu işlerin içinde olduğunu söyledi.
İlik, 8 çocuğundan yalnızca 3’ünü okutabildiğini, oburlarının ise bu işlerde çalıştığını anlatarak, “Ömrüm çadırda geçti. Pamuk, pancar, soğan, fındık her işte çalıştım fakat yaş artık ilerledi zorlanmaya başladım. Birçok kronik hastalığım var. İşimiz güç lakin emeğimizin karşılığını alabildiğimiz için şükrediyoruz. İş bitmeden bir müddet evvel de çadıra gidip yemekleri hazırlıyorum. Domates işi bitmek üzere fakat seneye ölmezsek yeniden geleceğiz.” dedi.
“Bu işte sürat ve dikkat önemli”
Domates işi için son 8 yıldır Torbalı’ya geldiklerini anlatan İlik, şunları söyledi:
“Her gün saat 6’da mesaiye başlıyoruz. Bir müddet çalıştıktan sonra çay molası veriyoruz. Daha sonra öğle namazına kadar çalışmaya devam ediyoruz. Öğle yemeğinde yaklaşık 2 saat dinlendikten sonra akşam ezanına kadar çalışmayı sürdürüyoruz. Personeller kestikleri kasalara nazaran para kazanıyor. Günde 70 kasa kesen de var 150 kesen de. Bu işte sürat ve dikkat değerli. Bu müddette tuzcular tuz atıyor. Hava sıcaklığına nazaran 6 günden sonra domates kuruyor. Bunları toplayıp depoya gönderiyoruz. Buradaki mesaimiz daha evvelce yaklaşık 2 ay sürüyordu lakin artık emekçi sayısı arttığında 40 güne düştü. Kalabalık aileler doğal olarak daha çok para kazanıyor. Ancak genel olarak kazandığımız para bizleri tatmin ediyor. Mutluyuz. Bundan sonra pamuk toplama işine gideceğiz.”
Lise öğrencisi Zehra İlik de okullar kapandıktan sonra İzmir’e geldiklerini belirtti.
Günde ortalama 120 kasalık domates kestiğini lisana getiren İlik, “Bu işte sürat ve dikkat çok değerli. Ellerimizin kesilmemesi için eldiven kullanıyoruz. Bu kazaları önlüyor. Zira geçmişte eldiven kullanılmadığından birçok kişi elini kesmiş ve dönemi erken kapatmış. Süratli olmak içinse özel olarak yaptığımız lastik aparatlar var. Bunları ellerimize geçirdiğimiz vakit daha süratli çalışabiliyoruz.” halinde konuştu.
Kaynak: AA
Haberler.com
