Türkiye’ye Rus üretimi S-400 hava sistemlerini satın alması nedeniyle yaptırım uygulanmasını da içeren 740 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısı (NDAA) ABD Senatosu’nda kabul edildi. Alınan karar Trump’ın imzasına sunulacak..
TÜRKİYE’YE NEDEN YAPTIRIM KARARI TALEP EDİLDİ?
Savunma bütçesi tasarısında Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını öngören bir kısım de yer aldı. Tasarıda Türkiye’nin S-400’leri teslim almasının ABD Hasımlarına Yaptırım Yoluyla Çaba Yasası (CAATSA) kapsamında Rusya ile kıymetli bir süreç olarak kabul edildiği ve NDAA’nın yasalaşmasından sonra 30 gün içinde Türkiye’de S-400 alımına müdahil olanlara CAATSA yaptırımlarının uygulanması talep edildi. Tasarıda, liderin CAATSA kapsamında belirtilen 12 unsurdan en az 5’ini uygulaması, yaptırımların “ithal edilen malları” kapsamaması istendi. Bu mallar da “doğal, ya da insan eliyle yapılmış unsurlar, imal edilmiş erzak ve bunlara ait kontrol ekipmanı” formunda sıralandı.
TRUMP BEKLETMİŞTİ
Savunma tasarısında Rusya’dan satın aldığı S-400 füze savunma sistemi sebebiyle Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını öngörüyor. ABD Lideri Donald Trump, Amerika’nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) olarak bilinen yasa kapsamında Türkiye’ye uygulanması öngörülen yaptırımları bir müddet bekletmişti.
YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASI İÇİN NELER İSTENDİ?
Yaptırımların kaldırılmasının kaideleri ise şu biçimde belirtildi:
“Başkan yaptırım uyguladıktan sonra 1 yıl içinde Kongrenin gerekli komitelerine, Türkiye’nin yahut yaptırım uygulanan şahısların artık S-400’leri yahut bunların yerine rastgele bir Rus sistemini uhdesinde bulundurmadığını, Türk topraklarında Rus hükümeti yahut şirketleri ismine rastgele bir Rusya vatandaşının S-400’leri çalıştırmadığını teyit ettikten sonra; Türkiye’den Türk Hükümetinin yahut hükümet ismine öbür bir tarafın S-400 yahut onun yerini alabilecek bir sistemi tekrar edinmek için CAATSA’nın 231’inci kısmının kapsamına girecek rastgele bir faaliyete girmeyeceğine dair taahhüt aldıktan sonra yaptırımları kaldırabilir.”
Ayrıyeten tasarının 159. kısmında ise tasarının yasalaşmasından sonra 15 gün içerisinde Türk şirketlerinin yerine F-35 için kesim üretecek ortakların tespit edilmesi ve gerekli süreçlerin başlatılması istendi.
TÜRKİYE’NİN ALDIĞI F-35’LERİ ABD KULLANACAK
ABD Hava Kuvvetlerinin, gücünün ortalama 386 filo yahut 3 bin 850 savaş uçağına ulaştırılmasını öngören tasarı, birçok savaş uçağının yanı sıra 93 adet F-35 uçağının alınması için yetki verdi.
Tasarıda, Türkiye’nin aldığı 6 F-35 uçağının da ABD Hava Kuvvetlerince kullanılması için gerekli yetkilendirme yapıldı.
RUSYA İLE ASKERİ BAĞ SINIRLAMALARINI ARTIRIYOR
Tasarıda, ABD ordusunun Rus ordusu ile münasebetlerine yönelik kısıtlamalarının artırılması ve Rusya’nın Kırım’daki egemenliğini tanıyacak fiil ve faaliyetlerin yasaklanmasına ait hususlar dikkati çekti.
Rusya’ya yönelik faaliyetler kapsamında, tasarı ayrıyeten, Ukrayna’ya 75 milyonu silah olmak üzere 250 milyon dolarlık savunma yardımı yapılmasını koşul koştu.
Tasarıda tıpkı vakitte, Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi için evvelki bütçe yasalarında belirlenen 3,7 milyar dolarlık fonun tamamının, bu bütçe kapsamında da sağlanması istendi.
ALMANYA VE GÜNEY KORE’DE ASKER SAYISININ AZALTILMASINA YASAK
ABD Lideri Trump’ın Almanya ve Güney Kore’den asker çekme planına ait ise tasarıda, gerekli kurallar teyit edilmediği sürece Güney Kore’deki asker sayısının 28 bin 500’ün altına, Almanya’daki asker sayısının ise kıymetlendirme süreci tamamlanmadan 34 bin 500’ün altına düşürülmesi yasaklandı.
Tasarıdaki, “ABD özel kuvvetlerinin ABD ortaklarına gayri nizami harp için takviye yetkisini artırmasına” ait bir husus de dikkati çekti. ABD, hibrit savaş ve gayrinizami harbe ait strateji dokümanını daha evvel yayımlamıştı.
ABD askerlerinin, Finlandiya’daki Avrupa Hibrit Tehditlerle Çaba İçin Eğitim Merkezinin eğitimlerine katılmasını koşul koşan tasarıda, İsrail, Tayvan, Baltık ülkeleri, Hindistan, Vietnam ve Japonya’ya yapılan askeri yardımların devam edilmesi talep edildi.
CAATSA’DAKİ 12 YAPTIRIM SEÇENEĞİ
CAATSA uyarınca, ABD Lideri’nin 12 yaptırım kaleminden en az beşini seçmesi gerekiyor. 2017 yılında ABD Kongresi tarafından kabul edilen ve ABD Lideri Donald Trump’ın veto yetkisi olmayan CAATSA kapsamında yer alan 12 yaptırım seçeneği şu halde:
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ABD İhracat-İthalat Bankaları kredi takviyesi verilmemesi,
- ABD’nin mal ve hizmet ihracatını durdurması,
- ABD mali kurumlarından büyük ölçüde kredi tedarik edilememesi. 12 aylık bir mühlet içinde toplamı 10 milyon doları bulan kredilerin tedarik edilmesinin yasaklanması,
- Dünya Bankası ve Milletlerarası Para Fonu (IMF) üzere memleketler arası mali kurumlardan kredilerin bloke edilmesi
- ABD hükümeti fonlarına sahip olan ya da ABD’nin direkt iş yaptığı mali kurumlara yaptırım uygulanması,
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlarla ABD mal ve hizmetlerine ait kontrat yapılmaması,
- Döviz üzerinden süreç yapılmasının yasaklanması,
- ABD’nin yetki alanına giren banka ödemeleri ve para transferlerinin yaptırım kapsamına alınması,
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul edinmesiyle ilgili süreçlerin yasaklanması,
- ABD’deki kişi ve kurumların yaptırım uygulanan kişi ve kurumlarla sermaye yahut borç alışverişi ya da yatırım yapmasının yasaklanması,
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla ilişkili kurumsal yetkililere vize yasağı getirilmesi,
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların üst seviye görevlilerine yaptırım uygulanması.
Haberler.com
