Trabzonlu gelin ve görümce “hemençe” geleneğini asırlık tezgahlarında yaşatıyor

Trabzon’un Köprübaşı ilçesinde yaşayan Ayşe ve Fatma Yılmaz, tezgahlarda dokunarak örülen ve “hemençe” ismi verilen çantaları üreterek, hem yöresel el sanatını yaşatıyor hem de aile bütçesine katkı sağlıyor.
Omuza asılan yün, bez ya da deriden yapılmış azık çantası olan “hemençe”, Köprübaşı ilçesinde birkaç aile ile Halk Eğitim Merkezince yaşatılmaya çalışılıyor.
İlçenin Pınarbaşı Mahallesi’nde ikamet eden Fatma Yılmaz ile görümcesi Ayşe Yılmaz, konutlarındaki ahşap tezgahta binbir emekle ürettikleri el emeği göz parıltısı hemençeleri satarak, aile iktisadına katkı sağlıyor.
Ayşe ve Fatma Yılmaz, ailelerindeki öteki bayanlardan öğrendikleri hemençe geleneğini yaşatabilmek için yeni kuşaklara aktarmaya da uğraş gösteriyor.
61 yaşındaki Ayşe Yılmaz, AA muhabirine, hemençe üretimini çocuk yaşlarda annesini izleyerek öğrendiğini söyledi.
Annesinin 70 yıl hemençe dokuyarak aile bütçesine katkı sağladığını fakat rahatsızlığı nedeniyle artık yapamadığını belirten Yılmaz, şimdilerde kendisi ve ağabeyinin eşinin bu işi devam ettirdiğini aktardı.
Yılmaz, ailedeki bayanların hemençe dokumayı bildiğini tabir ederek, “Annem, hemençe yapmasını babaannemden öğrenmiş. Ben annemden öğrendim, benden de gelinimiz öğrendi. O da kendi kızlarına ve gelinlerine bu el sanatını öğretecek.” dedi.
“Tezgahım 100 yıldan eskidir”
Yayla vakti olduğu için tezgahı ilçeden Görnek Yaylası’na getirdiklerini anlatan Yılmaz, şunları söyledi:
“Öncelikle tezgahı kurmakla başlarız, daha sonra ipleri geçiririz, 3 farklı renkten hemençemizi dokumaya başlarız. Dokuma işi bittikten sonra gelinimiz keser, diker, kenarlarını çevirip işlemesini yaptıktan sonra kulpunu ve püsküllerini ekleyerek hemençeyi tamamlar.”
Yılmaz, hemençeyi dokumanın kolay olmadığına işaret ederek, “Elimizle yaptığımız için bir çantayı lakin 3 günde tamamlayabiliyoruz. Annemizin, babaannemizin zanaatının kaybolmaması için devam ediyoruz. Tezgahım 100 yıldan eskidir. Köprübaşı’nda Yılmaz ailesi olarak bu işi yaparak, yaşatmaya çalışıyoruz.” diye konuştu.
“Genç kızların çeyizlerinde de olmazsa olmazlardan”
43 yaşındaki Fatma Yılmaz ise hemençe dokumayı evlendikten sonra görümcesi Ayşe Yılmaz’dan öğrendiğini belirterek, kendisinin de kızına öğrettiğini, ileride gelinlerine de öğretmek istediğini söyledi.
6 çocuk annesi Yılmaz, hemençe dokumasının kendisi için ekmek teknesi olduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:
“Hemençeyi elle dokuduğumuz için emek ve vakit istiyor. Tezgahtan kalkmadan dokursak bir günde en fazla 2 hemençe dokuyabiliriz. O nedenle yaylada da hemençe üretimine devam ediyoruz. Çanta haline dönüştürerek, ikramlık eşya olarak satışa sunuyoruz. Turistlere ve beğenen bireylere satıyoruz. Genç kızların çeyizlerinde de olmazsa olmazlardan. Ben de kızlarımın çeyizlerine koydum. Trabzon ve Köprübaşı kızı olup da çeyizinde hemençe olmazsa olmaz.”
Kaynak: AA
Haberler.com