Çanakkale’nin Ezine ilçesinde denize yakın bir bölgedeki Alexandria Troas Antik Kenti’nde devam eden hafriyatlarda, toprak altında olabilecek kalıntıların yerleri, boyutları, uzunlukları ve yayılım alanlarının tespiti için “jeoradar” sistemi kullanılıyor.
Çanakkale Boğazı’nın çıkışında Dalyan köyü yakınında yer alan ve Roma kolonisi olduktan sonra bir liman kentine dönüşen Alexandria Troas, 1 ila 4’üncü yüzyıllarda giderek büyüyen güçlü bir iktisada sahip oldu.
Nüfusu bu devirde 100 bin civarına ulaşan lakin iktisadının zayıflamasıyla küçülmeye başlayan kent, 9’uncu yüzyıl sonunda büyük ölçüde terk edildi.
Antik kentin merkezi pozisyonundaki forum içindeki polygonal yapı, podyumlu salon ve tapınak, odeon, hamam ile tiyatro üzere yapılar, bugüne kadar ulaşan kalıntılar ortasında bulunuyor.
Hafriyatta misyonlu arkeologlar, yeni buluntular için teknolojinin imkanlarından da yararlanarak çalışmalarını sürdürüyor.
Çağın teknolojisini kullanıp yapıların üç boyutlu yapılandırılması ve modellendirilmesi üzere süreçlere yöneldiklerini belirten Öztepe, şu bilgileri paylaştı:
“Çalışmalarımızda drone kullanıp bölgenin hava fotoğraflarını çekiyoruz. Kimi programlar ile antik kentin teknolojik imkanlarla sanal ortamda ayağa kaldırılması çalışmalarını gerçekleştiriyoruz. Bunlara ilaveten bu yıl grubumuza Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesinden (ÇOMÜ) bir jeofizik takımı de katıldı. Jeofizik takımımız, forum alanında jeoradar tekniklerini kullanarak toprak altının bir nevi röntgenini çekerek, toprak altında olabilecek olası kalıntıların yerlerini, boyutlarını, uzunluklarını, nereye kadar uzandığını, yayılım alanlarını tespit etmeye çalışıyor. Onların oluşturdukları bu haritaları arkeolojik bilgilerle destekleyebilmek için o alanlarda denetim sondajları da yapmaya başladık. Böylelikle sahiden bu jeoradar bilgilerinin bizim alanla ilgili gerçekliğini arkeolojik olarak test etmiş olacağız.”
Teknolojik imkanlarla birkaç yeni alanı test ettiklerini aktaran Öztepe, kısa bir vakit diliminde küçük sondajlar ile hafriyata hazırlık basamağına geçmeyi planladıklarını lisana getirdi.
“Çalışmalar çok önemli ve önemli”
Öztepe, bölgede 2004’te Alman arkeologlar tarafından da benzeri toprak altı görüntüleme çalışmaları yapıldığını anlattı.
Merkezi hamamlar ile üstteki alanda bulunan tiyatroya kadar olan kısımda yürütülen çalışmalara ilişkin bilgilere sahip olduklarına işaret eden Öztepe, “Çalışmalar çok önemli ve değerli. Bir bakıyorsunuz, birbirini dik kesen sokakların izleri var, onları takip edebiliyorsunuz. Ortalardaki kısımları, adaları, parselleri ve bu parsellerde az çok yerleşmiş olan binaların kimilerinin izlerini görebiliyorsunuz.” dedi.
Teknolojik çalışmaların ilerleyen süreçte tahminen hafriyat yapmadan bile kentin planını çıkarma konusunda yardımcı olacağına değinen Öztepe, “Çünkü her yeri kazma bahtımız yok. Buna ne vaktimiz ne de iş gücümüz yetebilir.” sözlerini kullandı.
Prof. Dr. Öztepe, jeofizik ve mimari kümelerle kentin topografik haritasının çıkarılmasına da başladıklarını, bu çalışmayı birkaç yıl içinde sonuçlandırmak istediklerini aktardı.
Bu sene yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından ötürü kısıtlı bilim insanıyla çalışma yürüttükleri için hafriyat konutundaki çalışmalara da yük verdiklerini kaydeden Öztepe, “Özellikle son 5 yıldır depomuzu düzenleme çalışmalarına bu yıl da devam ediyoruz. 3 yıl kadar süren bir çalışmayla seramik malzemeyi elden geçirdik, tasnif ettik, fotoğrafladık, bir kısmı çizildi ve arşivledik. Bunlarla işimiz bitti. Artık taş yapıtlara geçtik. Mermer ve öbür türlü eserler tekrar elden geçiyor, etiketleniyor, fotoğraflanıyor ve büsbütün kayıt altına alıyoruz.” diye konuştu.
Antik liman bölgesinde karşılama merkezi hazırlanmasına yönelik mimar takımının çalışmasından bahseden Öztepe, binanın onarımı ve etraf düzenleme çalışmasıyla ilgili proje hazırlanarak ilgili müdafaa konseyine sunulacağını, gerekli müsaadeler alındıktan sonra finans kaynaklarını araştıracaklarını kelamlarına ekledi.
Kaynak: AA
Haberler.com
