Evladın yaşına ve cinsiyetine nazaran büyüme seyri de farklılık gösterebiliyor. Lakin umumi olarak çok zayıflık, kısa boyluluk ya da tartı fazlalığı üzere durumlar büyüme sıkıntıları olarak tanımlanabiliyor. Evlat Sıhhati Illetleri, Evlat Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Kompetanı Prof. Dr. Meltem Uğraş, kimi genetik ya da hormonal meseleler ya da sindirim problemlerinin da çocuklarda büyüme sıkıntılarına neden olabileceğini söyledi.
Çocuklarda büyüme meselelerine neden olan illetlerden biri olan Çölyak, genetik, çevresel ve immünolojik faktörlerin etkileşimi ile ortaya çıkan bir sorun. Daha çok süt evlatları ve ömrün 6-24. aylarında gluten alımı başladıktan sonra ortaya çıkıyor. Kronik ishal yahut cıvık dışkılama, kusma, karın ağrısı, karın şişliği, kas zayıflığı, hipotoni, iştahsızlık üzere mide- barsak sistemi bulguları ve malabsorbsiyon sendromu üzere şikayetlerle kendini gösterdiği için ebeveynler tarafından fark edilemeyebiliyor.
Prof. Dr. Meltem Uğraş, mahsusen son yıllarda literatürde, obez çocuklarda tedaviye dirençli demir eksikliği anemisi, tekrarlayan karın ağrısı, transaminaz yüksekliği ve makarna yedikten sonra ishal görülmesi üzere nedenlerle yapılan incelemeler sonucunda çölyak tanısı alan vakalara rastlandığına dikkat çekti.
BU BELİRTİLERE DİKKAT
Çölyak için dikkat edilmesi gereken belirtiler konusunda Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Evlat Gastroenteroloji Bilirkişisi Prof. Dr. Meltem Uğraş şunları anlattı: “Boy kısalığı, ergenlikte gecikme, diş mine tabakası bozuklukları, aftöz stomatit, tedaviye karşılık vermeyen yahut nedeni kesin belirli olmayan demir eksikliği anemisi, osteoporoz yahut osteopenik kemik marazları, kronik artrit, kardiyomyopati üzere kalp kası bozuklukları, karaciğer fonksiyonlarında bozukluk, nörolojik bozukluklar üzere bulgular yanında, tekrarlayan karın ağrısı, bulantı-kusma, şişkinlik üzere irritabl barsak illetini düşündüren yakınmalar, gastroözofageal reflü ve kabızlık üzere atipik intestinal yakınmalarla saptanır.”
TÜM DÜNYADA GÖRÜLME SIKLIĞI ARTIYOR
Önceleri nadir bir hastalık olarak kuzey-batı Avrupa’nın marazı olduğu düşünülen ÇH’nın yapılan çalışmalarla bugün bütün dünyada çok yaygın olduğu, farklı topluluklarda ortalama yüzde 0,3-1 civarında görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Meltem Uğraş marazın sıklığı konusunda şunları anlattı:
“Tarama çalışmaları ile çölyak illeti sıklığı tüm dünyada giderek artan bir eğri çizmektedir. Avrupa kökenli topluluklarda 1/85- 1/300 (ortalama 1/100) arasında bildirilirken memleketimizde yapılan bölgesel çalışmalarda çocuklarda yüzde 1 civarında, erişkinlerde ve sağlıklı kan vericilerinde yüzde 0,8-1,3 arasında saptanmıştır. Memleketimizde en son gerçekleştirilen ÇH tarama girişiminde ise sağlıklı görünen mektep evlatlarında ÇH sıklığı yüzde 0,47 (1/212) olarak bulunmuştur.”
FARKLI MARAZLARLA DA BAĞLI
Çölyak otoimmün bir hastalık olduğu için tip I diyabet, tiroidid, Sjögren illeti, Addison marazı, ayrıyeten osteoporoz, primer biliyer siroz, Down sendromu ve seçici immünglobulin A (IgA) eksikliği üzere marazlarla da sıklıkla bir arada görüldüğünü söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Evlat Gastroenteroloji Eksperi Prof. Dr. Meltem Uğraş, “Bu nedenle risk kümesi denilen, 1. nokta akrabalarında ÇH saptanmış ya da ÇH ile birlikte görülebilen sair marazları olan bireyler görünür aralıklarla ÇH açısından araştırılmalıdırlar” dedi.
KESİN TANI KIYMETLI
Illetin tedavisinin ömür uzunluğu süreceği için Çölyak Marazı tanısının kesin olarak konmasının çok değerli olduğunun altını çizen Prof. Dr. Meltem Uğraş, şu haberleri verdi: “Klinik bulguları Çölyak illeti düşünülen hastalardan kan tahlilleri istenilir. Kan tetkiklerinde müspetlik çıkması durumunda hastalara endoskopi yapılıp oniki parmak barsağından biyopsi alınır. Bu biyopsi örneğinin patolojik olarak incelenmesi ile illetin kesin tanısı konur.”
TEDAVİYE TAM AHENK KAIDE
Prof. Dr. Meltem Uğraş şunları söyledi: “Tedavi, ömür uzunluğu sürecek glutensiz diyettir. Bu tedaviye sıkı bir halde uyulması marazın prognozu açısından değerlidir. Şimdi alternatif tedavi yoktur. Ama uzun vade tanı almadan devam eden çölyak illetinde en değerli komplikasyonlar ilerleyen yaşla birlikte öbür otoimmün illetlerin eşlik etmesi, osteoporoz, ülseratif jejunoileitis ve T hücreli intestinal lenfoma üzere malignansilerin ortaya çıkmasıdır.”
Kaynak: DHA
Haberler.com
