Çarşı ve mahalle bekçilerinin vazife, salahiyet ve sorumlulukları ile özlük haklarını düzenleyen kanun Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanunla, çarşı ve mahalle bekçisi olarak istihdam edileceklerde aranan kaideler, çarşı ve mahalle bekçilerinin atama ve adaylık süreçleri, vazife ve salahiyetleri ile çalışma hallerine ait esaslar düzenlendi.
Umumî kolluk kuvvetlerine yardımcı olmak üzere emniyet ve jandarma teşkilatları bünyesinde silahlı bir kolluk olarak çarşı ve mahalle bekçileri istihdam edilecek. Emniyet ve jandarma teşkilatlarında istihdam edilen çarşı ve mahalle bekçilerinin amirleri meslek hiyerarşileri içinde tespit edilecek.
BEKÇİ OLMANIN KAIDELERI
Çarşı ve mahalle bekçisi olarak istihdam edileceklerde Devlet Memurları Kanunu’nda sayılan umumi kaideler ile İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenen eğitim, yaş, sıhhat ve fiziki yeterlilik üzere kişisel kuralların bulunması gerekecek.
Çarşı ve mahalle bekçisi olarak istihdam edilmek için İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikte belirlenen metot ve esaslara nazaran yapılacak giriş imtihanında başarılı olma kuralı aranacak.
Testlerde başarılı olan, hizmetini yapmaya ket oluşum edecek bir hastalık yahut mahzuru bulunmadığı sıhhat konseyi raporuyla tespit edilenler, emniyet yahut jandarma teşkilatlarına İçişleri Bakanının onayıyla aday memur olarak atanacak.
Çarşı ve mahalle bekçilerinin adaylık vadesi 1 yıldan az, 2 yıldan ziyade olamayacak. Adaylık müddeti içinde en az 3 ay müddetle temel ve hazırlayıcı eğitimler verilecek.
Adaylık vadesi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık mühleti içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, hizmete devamsızlıkları tespit edilenlerin, aylıktan kesme yahut kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların memuriyetle ilişikleri İçişleri Bakanının onayıyla kesilecek.
HALKIN İSTİRAHAT VE SIHHATINI SAĞLAYACAK
Çarşı ve mahalle bekçileri, vazifeli oldukları mülki sonlar içinde halkın istirahat, sıhhat ve selametini sağlayacak.
Bekçiler, yolda hastalanan, kazaya uğrayan, düşüp kalan ve umumi durumu itibarıyla yardıma muhtaç olanlara yardım edecek, yardıma gereksinim duyduğu bedellendirilen, şiddet mağduru yahut şiddete, istismara uğrama riski taşıyan bayan ve evlatları, kimsesizleri, engellileri ve acizleri en yakın umumî kolluk ünitelerine teslim edecek.
Bir semt, mekan, yol yahut sokak sormak için başvuranlara gerekli bilgiyi verecek olan bekçiler, veladet, vefat, hastalık, kaza, yangın yahut afet üzere değerli, ivedi haller sebebiyle yapılacak yardım isteklerinden gücü dahilinde olanları öncelikle tarafına getirecek.
Büyük tehlike arz eden yangın ve su baskını üzere afetlerde mahalle sakinlerini derhal uyarmakla hizmetli olan bekçiler, topluluk sıhhatini ve güvenliğini tehdit eden bir hayvana rastlanıldığında verebileceği zararları engellemek için bireyleri meydandan uzaklaştıracak, ilgili umumi kolluk ve belediyeyi durumdan haberdar edecek.
DEVRİYE HİZMETİ YÜRÜTECEK
Çarşı ve mahalle bekçileri, vazife saatleri içinde görevlendirildikleri nahiyede devriye hizmeti yürütecek, hizmet kesimleri içinde bulunan konut, iş alanı ve araçlar üzere malların korunmasında sahipleri tarafından noksan alınan önlemleri tamamlattıracak, kuşkulu durum yahut bireyleri bağlı bulundukları umumî kolluk ünitelerine bildirecek, kamu tertibini bozacak mahiyetteki şov, yürüyüş ve karışıklıkların önlenmesi gayesiyle umumî kolluk kuvvetleri gelinceye kadar önleyici önlemleri alacak.
Uyuşturucu unsur imal edildiği, satıldığı yahut kullanıldığından, kumar oynandığından ya da fuhuş yapıldığından kuşku edilen bölgeleri bağlı bulundukları umum kolluk ünitelerine bildirecek bekçiler, halkın sükun ve istirahatini bozanları ve sairlerini rahatsız edenleri engelleyecek, sokak, geçit ve meydanları tıkayarak trafiğe mani olan taşıtları ve gayri kösteklerin kaldırılmasını sağlayacak.
Çarşı ve mahalle bekçileri, hizmet kesimi ve çalışma saatleri ile sonlu olmak kaydıyla insanları ve araçları; bir kabahat yahut kabahatin işlenmesini önlemek, günah işlendikten sonra kaçan faillerin yakalanmasını sağlamak, işlenen günah yahut kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek, hakkında yakalama buyruğu ya da çetinle getirme kararı verilmiş olan şahısları tespit etmek, bireylerin hayatı, vücut bütünlüğü yahut mal varlığı bakımından ya da topluluğa yönelik mevcut yahut olası bir tehlikeyi önlemek gayesiyle durdurabilecek.
DURDURMA İÇİN MAKUL NEDEN
Durdurma yetkisinin kullanılabilmesi için makul bir sebebin bulunması gerekecek. Süreklilik arz edecek, fiili durum ve keyfilik oluşturacak halde durdurma süreci yapılamayacak.
Çarşı ve mahalle bekçisi, vazifesini tarafına getirirken kendisinin çarşı ve mahalle bekçisi olduğunu belirleyen belgeyi gösterdikten sonra, durdurduğu bireye durdurma sebebini bildirecek, durdurma sebebine ait sorular sorabilecek, kimliğini yahut bulundurulması gerekli başka evrakların ibraz edilmesini isteyebilecek. Bu insanlara kimliğini ispatlamada gerekli kolaylık gösterilecek. Evrakının bulunmaması, açıklamada bulunmaktan kaçınması yahut gerçeğe uymaz beyanda bulunması münasebetiyle ya da sair surette kimliği belirlenemeyen kişi tutularak durumdan derhal umumî kolluk vazifelileri haberdar edilecek.
Durdurma müddeti, durdurma sebebine esas oluşum eden sürecin gerçekleştirilmesi için muhtaçlık duyulan makul vadeden ziyade olamayacak. Durdurma sebebinin ortadan kalkmasıyla insanların ve araçların ayrılmalarına müsaade verilecek.
Bekçiler, durdurduğu kişinin üzerinde yahut aracında silah yahut tehlike oluşturan sair bir eşyanın bulunduğu hususunda ehil kuşkunun varlığı halinde, kendisine yahut diğerlerine zarar verilmesini önlemek maksadına yönelik el ile dıştan denetim dahil gerekli önlemleri alabilecek. Bu hedefle kişinin üzerindeki elbisenin çıkarılması yahut aracın, dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen kısımlarının açılması istenemeyecek.
Çarşı ve mahalle bekçileri, kabahat işlenirken yahut işlendikten sonra şimdi izleri meydandayken; şüphelileri yakalamak, yakaladıkları şüphelilerin kendilerine yahut diğerlerine zarar vermelerini engelleyici önlemleri almak, kabahat delillerinin kaybolmaması yahut bozulmaması için gerekli koruma önlemlerini almak, varsa hadisenin tanıklarının kimlik ve adres malumatlarını tespit ederek umumî kolluk ünitelerine bildirmekle hizmetli ve yetkili olacak.
BEKÇİLER SIKINTI VE SİLAH KULLANMA SALAHIYETINE SAHİP OLACAK
Bekçiler, haklarında tutuklama yahut yakalama kararı çıkarılmış insanları gördükleri takdirde yakalayacak ve bağlı bulundukları umumi kolluk kuvvetlerine teslim edecek.
Güçlükle ve silah kullanma salahiyetine sahip olacak çarşı ve mahalle bekçileri, kolluk hizmet ve hizmetleri dışında her ne suretle olursa olsun çalıştırılamayacak.
HAFTALIK ÇALIŞMA VADESI 40 SAAT OLACAK
Çarşı ve mahalle bekçilerinin haftalık çalışma vadesi 40 saat olacak. Emniyet ve asayişin gerektirdiği durumlarda haftada bir gün istirahat verilmek kaydıyla bu mühlet artırılabilecek. Günlük çalışma saatleri, esas olarak güneşin batışı saatinden doğuşu saatine kadar olan hengam dilimini kapsayacak halde düzenlenecek.
Bekçiler güvenlik yahut kamu sistemi ile hizmeti etkileyen mecburilik halleri haricinde, belirtilen çalışma müddeti ve saatleri dışında çalıştırılamayacak.
Güvenlik yahut kamu tertibi ile vazifesi etkileyen mecburilik hallerine ait yöntem ve esaslar İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.
BEKÇİLERİN EMEKLİLİK YAŞ HADDİ 60 OLACAK
Çarşı ve mahalle bekçilerinin disiplin, ödüllendirme ve performans kıymetlendirme süreçlerinde istihdam edildikleri umumî kolluk kuvvetine nazaran emniyet ya da jandarma hizmetleri sınıfı mensuplarına uygulanan kararlar uygulanacak.
Çarşı ve mahalle bekçilerinin çalışma metot ve esasları, alacakları meslek içi eğitim, giyecekleri kıyafet ve vazifede kullanacakları teçhizatlar ile kanunun uygulanmasına ait gayrı hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Jandarma teşkilatında istihdam edilen çarşı ve mahalle bekçileri, Jandarma Hizmetleri Sınıfı’na dahil edilecek.
Çarşı ve mahalle bekçilerinin emeklilik yaş haddi 60 olacak.
Haberler.com
