Marmara Denizi’nde 2019’da yaklaşık 3 metre derinlikte tespit edilen, Bizans devrinin değerli yapılarından Kibatos Kalesi’nin geçmişi, araştırmalarla gün yüzüne çıkarılıyor.
Yalova’nın Altınova ilçesi Hersek bölgesinde Bizans periyodunda inşa edildiği bilinen, sarsıntılar nedeniyle su altında kaldığı iddia edilen kaleyle ilgili “Yalova Kıyıları Antik Liman ve Sualtı Yüzey Araştırması” sürdürülüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesi, Türk Tarih Kurumunun takviyesi ve Altınova Belediyesinin sponsorluğunda Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Sualtı Arkeolojisi Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Dr. Serkan Gündüz başkanlığındaki grubun çalışmalarında değerli bulgulara ulaşıldı.
Çalışmalara ait AA muhabirine bilgi veren Gündüz, Kuzey Anadolu Fay Çizgisi’nin tesirli olduğu bölgedeki su altı araştırmalarının yaşanan sarsıntılara ve kıyı değişimlerine ışık tuttuğunu söyledi.
Yüzey araştırmalarında, Altınova kıyı şeridinde iki başka noktada su altında arkeolojik buluntular belirlendiğini hatırlatan Gündüz, “Evliya Çelebi’nin de bahsettiği bir iskele ve deniz feneri olduğu düşünülen yapı kalıntısının yanı sıra su altında bir de yapı kümesi tespit edilmiştir. Yazılı kaynaklardan, Bizans periyodundan Osmanlı’nın son periyoduna kadar kullanıldığını öğrendiğimiz iskele ve deniz feneri, bölgenin Osmanlı devrindeki kıymetine ışık tutmaktadır. Evliya Çelebi de Seyahatname’sinde bu iskeleden karaya indiğini belirtmektedir.” dedi.
Gündüz, bölgede tespit edilen bir başka su altı kültür mirasının ise Limnae Antik Kenti olduğunun düşünüldüğünü anlattı.
Araştırmalarında, 4. yüzyıldan 12. yüzyıla kadar farklı periyotlara tarihlenen buluntulara ulaşıldığını bildiren Gündüz, şöyle devam etti:
“Kibatos Kalesi, İmparator Alexius’un Nikomedia Körfezi’ne inşa ettirdiği küçük bir kaledir. Bu kalenin Hasting Savaşı’ndan sonra Bizans İmparatorluğu’na göç eden Saxon askeri için yapılan Kibatos Kalesi olduğu birçok araştırmacı tarafından desteklenmektedir. Latin kroniklerince Civetot, Anna Komnena’ya nazaran Kibatos olarak isimlendirilen bu kale tarihte kıymetli olaylara sahne olmuştur. Bunlardan en değerlisi Türk tarihinde çok bilinmeyen ama Anadolu Selçuklu Devleti’nin Haçlılara karşı kazandığı birinci muharebedir. 1096 yılında Civetot Kalesi ve etrafına yerleşen Haçlı Ordusu, Anadolu Selçuklularına yenilir. 1. Haçlı Seferi’nden sonra burada şehit olanların anısına bir şehitlik inşa edilmiş ve merkezi Fransa’da bulunan Kluni tarikatına bağlı manastır olarak kullanılmaya başlanmıştır.”
“UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınabilir”
Gündüz, surları inşa edilerek kaleye çevrilmeye çalışılan manastırın, 1204’te İstanbul’un Latinler tarafından işgali üzerine Latin şövalyelere tahsis edildiğini bildirdi.
Sur yapıları tamamlanmamışken, Latinler ve Bizanslılar ortasında yaşanan deniz muharebesinde tahribata uğrayan kaledeki pahalı eşyaların İstanbul’a taşındığını anlatan Gündüz, “Tam olarak batış tarihi bilinmese de Kuzey Anadolu Fay Çizgisi’nde gerçekleşmiş şiddetli bir sarsıntı sonucunda sular altında kaldığı düşünülmektedir. Yapılacak çalışmalar, bu kalıntılar ile Civetot Kalesi’nin ilişkisinin daha net ortaya konulması için epey kıymetlidir.” sözlerini kullandı.
Dr. Serkan Gündüz, bu kalenin, Klunilerin Avrupa kültür mirası için büyük ehemmiyete sahip olduğunu vurguladı.
Gündüz, kelamlarını şöyle tamamladı:
“2018’den beri Avrupa Kluni Sitleri Federasyonu, Kluni’ye ilişkin kültürel ve doğal alanları UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’ne dahil etmek için ağır çalışmalar yürütmektedir. Kluni tarikatının kültürel mirası İngiltere, Fransa üzere Batı Avrupa’da ağırlaşmaktadır. 1800 farklı merkeze sahip Kluni tarikatının Balkanlar’da ve Türkiye’de bilinen tek kültür mirası Kibatos manastırıdır. Avrupa ile Anadolu ortasında bir kültür köprüsü oluşturması bakımından değerlidir. Yapılacak hafriyat çalışmalarıyla su altında tespit edilen kültür varlıklarının Civetot manastırına ilişkin olduğu tescillendikten sonra Kluni merkezleri kültür rotası içinde yerini alarak bölge turizmine katkı sağlayacaktır.”
“Çalışmalar sürdükçe bizlere daha fazla bilgi ve doküman sunacaktır”
Altınova Belediye Lideri Metin Oral da bölgede yürütülen çalışmalarda değerli bir etaba gelindiğini belirtti.
İlçenin değerli bir kültür mirasına konut sahipliği yaptığına değinen Oral, şunları kaydetti:
“Bölgemizde üç değerli kalemiz var. Biri Çobankale kalemiz. Burada çalışmalarımız devam ediyor. Oburu Helenapolis Antik Kenti içindeki kalemiz. Üçüncü kalemiz ise aranıyordu, onu da bulmuş olduk. Önümüzdeki süreçte çalışmalar sürdükçe bizlere daha fazla bilgi ve evrak sunacaktır. Gelecekte burası tahminen bir sanal müze olabilir yahut yüzeyden görünebildiği için tahminen dalış olabilir. Bunlar olağan biraz daha bilgiler ortaya çıktıktan, yol alındıktan sonra olabilir.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Sıtkı Yıldız
Haberler.com
