İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. N. Gülfer Okumuş, akciğer sertleşmesi tedavisinde son yıllarda kıymetli gelişmeler olduğunu belirtti.
Okumuş, İdiyopatik Pulmoner Fibrozis (İPF) Farkındalık Haftası hasebiyle yaptığı açıklamada, halk ortasında akciğer sertleşmesi olarak tanınan İPF’nin, nedeni bilinmeyen, kronik, bedende yalnızca akciğerleri tutan, hem patolojik hem de radyolojik olarak bal peteği görünümü ile karakterize bir hastalık olduğunu anlattı.
Teşhis konulduğu an beklenen ömür mühletinin 3-5 yıl olduğunu kaydeden Okumuş, şu bilgileri paylaştı:
“İPF ileri yaş hastalığı olup sıklıkla 60 yaş üzerinde görülür ve erkeklerde görülme sıklığı bayanlara oranla daha fazladır. 50 yaş altında görülmesi ise çok çok enderdir. İPF için sigara çok önemli bir risk faktörüdür. Bilhassa en az 20 yıl boyunca günde bir paket yahut daha fazla sigara içenlerde hastalığın oluşma riski önemli olarak artar. Midede ekşime, yanma ve ağza acı su gelmesi üzere yakınmalara neden olan gastroözefagial reflü de ayrıyeten bir risk faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunların dışında diyabet ve genetik yatkınlık da risk faktörleri olarak kabul edilebilir.
Sebebini net olarak bilemediğimiz bu hastalıkta sigara içilmemesi; şayet içiliyorsa da sigaranın bir an evvel bırakılması en kıymetli korunma faktörüdür.”
Okumuş, İPF’de en sık görülen yakınmaları “nefes darlığı” ve “kuru öksürük” olarak sıralarken, hastalığın ilerlemesiyle yakınmaların giderek artığını ve hastanın yemek yemesini, hareket etmesini engelleyecek kadar hayat kalitesini bozacak duruma getirdiğini belirtti.
Halsizlik, kilo kaybı ve sık tekrarlayan tedaviye dirençli üst teneffüs yolu enfeksiyonlarının da kişiyi hastalık tarafından uyardığını vurgulayan Okumuş, şu mevzulara dikkati çekti:
“İPF tanısı çoklukla geç konulmaktadır (ortalama 1-2 yıl). Bu hastaların birçok hekim tarafından değerlendirildiği ve teşhisin yıllarca gecikebildiği gözlenmektedir. Bilhassa nefes darlığı ve kuru öksürük ile başvuran hastalara İPF’den evvel bronşit, astım, KOAH, kalp hastalığı üzere yanlış teşhisler konulabilmektedir.
Öykü ve görüntüleme teşhis için çok kıymetlidir. 60 yaşın üzerinde olan, en az 6 aydan beri devam eden ve giderek artış gösteren nefes darlığı ve kuru öksürük yakınmaları olan hasta geldiğinde öncelikle iyi bir kıssa alınarak mesleksel ve çevresel risk faktörleri dışlanır, romatolojik hastalık olup olmadığına bakılır. Bunların hiçbiri yoksa akciğer tomografisi çekilir. Akciğer tomografisinde tipik bal peteği imgesi varsa diğer hiçbir tetkike gerek duyulmaksızın İPF yani akciğer sertleşmesi tanısı konulur. Fakat bazen akciğer tomografisindeki manzara tipik bal peteği imgesi olmayabilir ya da hastanın öyküsünde maruziyet ile alakalı kuşkulu bir durum varsa akciğerden biyopsi yapılarak da teşhis konulur.”
“Zatürre ve mevsimsel grip aşılarını yaptırmaları gerekiyor”
Prof. Dr. Gülfer Okumuş, İPF’yi tam olarak iyileştiren bir tedavinin bulunamadığına değinirken, şunları kaydetti:
“Tedavide son yıllardaki en büyük gelişme, akciğerlerdeki fibroz denilen sertleşmenin ilerlemesini engelleyen antifibrotik ilaçların üretilmesi İPF’de bir dönüm noktası olmuştur. Bu amaca yönelik ilaçlar yeni tedavi imkanı sunmuş, akciğerlerdeki işlevsel kaybı azaltarak, hastalığın berbatlaşmasını yavaşlatmış ve sağ kalım mühletini uzatabilmişlerdir. Teneffüs işlevlerine nazaran hafif ve orta kümedeki hastalara teşhis konar konmaz antifibrotik ilaç başlanarak hastalık denetim altına alınmaya çalışılmalıdır. İlaç tedavisinin yanı sıra beslenme dayanağı, reflü tedavisi, enfeksiyonlardan müdafaa için aşılama, psikososyal takviye ve gereksinimi olana hastalara oksijen verilmesi dayanak tedavisinin ana bileşenleridir.
Bunun dışında teşhis konulur konulmaz bu hastaları akciğer nakil listesine almak gerekir. Fakat genel durumu çok iyi olmadığı sürece 65 yaş üzerindeki hastalar için nakil uygun değildir.”
Pandemi sürecinde İPF hastalarının tedbirleri dikkate alıp zatürre ve mevsimsel grip aşılarını yaptırması gerektiğinin altını çizen Okumuş, şu teklifleri sundu:
“Herkes üzere İPF’li hastalarımızın da maske, ara ve hijyen üçlüsüne çok dikkat etmesi gerekir. Mümkün olduğu kadar kalabalık yerlerden uzak durmaları, dışarı çıkmaları gerekiyorsa kesinlikle maske takmaları, beşerler ortasında 1-1,5 metre ara bırakmaları ve sık sık el yıkamaları en kıymetli korunma metodudur. Beslenmelerine itina göstermeli, şayet olmamışlarsa zatürre aşılarını ve çıktığı vakit mevsimsel grip aşılarını yaptırmaları uygun olacaktır.”
Kaynak: AA
Haberler.com
