Sosyal medya düzenlemesi dünyada nasıl işliyor?

Kamuoyunda “sosyal medya yasası” olarak bilinen ve bugün yürürlüğe giren “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Kabahatlerle Gayret Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile kabahat oluşturan kısmi içeriğin çıkarılmasının mümkün olduğu durumlarda erişimin engellenmesi kararı yerine içeriğin çıkarılması kararı verilebilecek. Böylelikle tıpkı internet sitesinde yer alan ve cürüm oluşturmayan içerikler tarafından söz ve haber alma özgürlüğü daha da teminatlı hale getirilecek.
TBMM Genel Heyetinde kabul edilen düzenleme, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayıyla 1 Ekim’de yürürlüğe girdi.
Yeni düzenlemelerle toplumsal medya şirketlerinin Türkiye’de ofis açması ve vergiye tabi olması gerekecek, sakıncalı bulunan içeriklerin kaldırılmaması durumunda platformlara ceza kesilebilecek.
Hürriyet müellifi Nedim Şener, dün yayınlanan “Kokuşmuş toplumsal medya nizamı Amerikalıları da rahatsız ediyor” başlıklı yazısında, ABD’lilerin toplumsal medyadan duyduğu rahatsızlığı yazdı.
ABD’nin milletlerarası operasyon çeken toplumsal medya şirketlerinin faaliyetleri hakkında örnekler veren Şener, Lider Trump’ın Venezuela’da muhalefet başkanını ‘geçici devlet başkanı’ olarak ilan etmesinin akabinde Facebook ve Instagram’ın, Venezuela Devlet Lideri Nicolas Maduro’nun ferdî hesabındaki onay ibaresini kaldırdığını hatırlattı.
Bunun yanında Ermenistan işgali sırasında Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov’un hesabı kapatıldı.
6 Ocak 2021’deki Kongre baskını sonrasında, Facebook Nezaret Şurası, 7 Ocak 2021’den itibaren ABD eski Başkanı Donald Trump’ın Facebook ve Instagram hesaplarını iki yıllığına askıya aldı.
ABD Kongresi’nde birçok hususta karşı karşıya gelen Demokrat ve Cumhuriyetçi senatörlerin, Facebook’a karşı giderek artan öfke ve rahatsızlığa karşı, toplumsal medya konusunda düzenleme getirilmesi için yasa çıkarılması gerektiğini söylediğini yazdı.
Birtakım ülkeler, kendi kanunlarına karşıtlık taşıyan içerik ve paylaşımların kaldırılmasından toplumsal medya platformlarını sorumlu tutan ve gerekli adımların atılmaması halinde de şirketlere cezai yaptırım öngören düzenlemelere sahip.
ÇİN
Çin’de Twitter, Google ve WhatsApp üzere sitelere erişim yasak.
Ülkede yüklü olarak Weibo, Baidu ve WeChat üzere yerli iletileşme uygulamaları kullanılıyor.
Çin Siber Alem Yönetimi, geçe yıl içerisinde 700’den fazla internet sitesini ve 10 bine yakın taşınabilir uygulamayı kaldırdı.
Ülkede toplumsal medya platformlarını ve mesajlaşmaları takip eden yüz binlerce siber polis bulunuyor.
FRANSA
Fransa Parlamentosu, Mayıs 2020’de internette nefret telaffuzunu engellemeye yönelik bir yasal düzenleme kabul etti.
Yapılan yeni düzenlemeler kapsamında, 24 saat içerisinde ırk, din, cinsel yönelim ve cinsiyet temelli nefret telaffuzunun yanı sıra cinsel taciz kapsamına giren içeriklerin kaldırılması isteniyor.
Terör ve çocuk istismarı alanlarındaki içeriklerin kaldırılması için öngörülen mühlet ise bir saat olarak tanımlanıyor.
Bu içerikleri kaldırmayan toplumsal medya şirketlerine 1,25 milyon euroya kadar para cezası kesilebilecek.
ALMANYA
Kullanıcıların taleplerini inceleyecek şikayet düzeneği oluşturmayan, cürüm niteliği taşıyan içerikleri vaktinde silmeyen toplumsal ağlar için para cezaları öngörülüyor.
Ağır ve sistematik ihlallerde, şikayet düzeneği sorumlusuna 5 milyon euroya kadar, toplumsal medya platformuna da 50 milyon euroya kadar çıkabilen para cezaları uygulanabiliyor.
Yasa, toplumsal ağlarda nefret söylemi, uydurma haberler, hakaretler, tehditler, insanları suça yahut şiddete teşvik eden yasadışı içeriklerle çabayı hedefliyor.
İNGİLTERE
İngiltere’de toplumsal medya platformlarındaki içerikler üzerindeki kontrolün artırılması konusu Şubat ayında 14 yaşındaki genç bir kızın Instagram’da şiddet içeren imajlara baktıktan sonra hayatına son vermesinin akabinde gündeme geldi.
Hükümet, medya kontrol kurumu Ofcom’un toplumsal medya platformları üzerindeki kontrol yetkisinin artırılabileceğini açıkladı.
Lakin bu düzenlemenin ayrıntıları ve kontrol yetkisinin verileceği kurumun Ofcom olup olmayacağı şimdi mutlaklaşmış değil.
Bahisle ilgili süreç hala devam ediyor. Yapılacak düzenlemeler kapsamında, teknoloji şirketlerinin platformları üzerindeki içeriklerden ve öbür kullanıcıların ziyanlı içeriklere karşı korunmasından sorumlu tutulması öngörülüyor.
Ayrıyeten, şiddet içeren, terör ilişkili, siber zorbalık ve çocuk istismarı üzere kategorilere girebilecek içeriklerin süratli bir halde kaldırılması talep ediliyor. Buna uymayan şirketlere ise ceza uygulanması da planlanıyor.
AVUSTRALYA
Birinci düzenleme, 2014 yılında televizyon sunucusu Charlotte Dawson’ın Twitter üzerinden maruz kaldığı siber zorbalığın akabinde ömrüne son vermesinin akabinde yapıldı.
İkinci düzenleme de Yeni Zelanda’da Mart 2019’da iki mescide düzenlenen ve toplumsal medyadan canlı yayınlanan atakların akabinde yapıldı.
Nefret Uyandırıcı Şiddet İçeren Gereç Kanunu ile toplumsal medya şirketlerin içerik kaldırma taleplerine uymaması halinde yöneticilerine üç yıla kadar mahpus cezası verilmesi öngörülüyor. Ayrıyeten şirketlere de global cirolarının yüzde 10’una kadar para cezası kesilebilecek.
AVRUPA BİRLİĞİ
Avrupa Birliği (AB), bilhassa terör propagandasını önlemeye yönelik yeni, bir dizi kısıtlayıcı tedbir almaya hazırlanıyor.
Böylelikle, toplumsal medya platformlarının radikal fikirlerle ilgili içerikleri bir saat içerisinde kaldırmamaları halinde para cezası kesilmesine imkan tanınması öngörülüyor.
AB’de yürürlükte olan Genel Data Muhafaza Düzenlemesi (GDPR) ile ortalarında toplumsal medya platformlarının da bulunduğu teknoloji şirketlerinin kullanıcıların datalarını depolaması ve kullanımına yönelik düzenlemeler getiriyor.
Haber7