Memleketler arası bir pazarlama araştırmaları şirketinin datalarına nazaran; pandeminin birinci 10 haftasında en çok büyüme kaydeden eserlerden birinin yüzde 274 büyüme oranıyla diş macunu olduğunu belirten İstanbul Ayvansaray Üniversitesi Dişçilik Hizmetleri Kısım Lideri Uzm. Dr. Fatma Çiçekdağı Set, “Pandemi ile birlikte diş fırçalama alışkanlığında Türkiye’ de yıllardır olmayan bir artış yaşandı. Yeniden Covid-19 sürecinde imajlı platformda gerçekleşen ‘tüketicinin nabzını tutma’ buluşmalarındaki bilgilerde, Türkiye’ de diş fırçalamanın pandemi ile birlikte arttığı ve ‘Her gün dişlerimi fırçalarım’ diyenlerin oranının pandemi öncesinde yüzde 30 iken, pandemi periyodunda yüzde 50′ lere kadar çıktığı sonucuna varılmıştır” dedi.
Türk Diş Doktorları Birliği’nin yaptığı araştırmalara nazaran; diş macunu kullanım oranı yüzde 50 iken, nüfusun yüzde yüzde 10′ u diş doktoruna gitme taraftarı değil. Tekrar bu araştırmalarda; yıllık diş macunu kullanım ölçüsü Türkiye’ de 120 gram civarında iken, bu oran İngiltere’ de 480, İtalya’ da 270, İspanya’ da ise 155 gram olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıyeten Türkiye’ de 4 bireye yılda 1 adet diş fırçası düşerken; Avrupa ve Amerika’ da 4 şahsa yılda 2.5 diş fırçası düşüyor. Türkiye’de 3 şahıstan 1’i günde bir kere bile dişlerini fırçalamıyor. TÜİK bilgilerine nazaran ağız ve diş hastalıkları 0-6 yaş kümesi çocuklarda birinci beş hastalık ortasında; 7-14 yaş kümesindeki çocuklarda ise bu sorun birinci sırada.
Bahse ait değerlendirmelerde bulunan İstanbul Ayvansaray Üniversitesi Dişçilik Hizmetleri Kısım Lideri Uzm. Dr. Fatma Çiçekdağı Set, “Pandemi ile birlikte sağlam besin tüketimi arttı ve bu durum ağız diş sıhhatine olumlu tesirler sağladı. Lakin rutin diş denetimi ve tedavilerinin azalması da çürüklerin ilerlemesine ve sonuç olarak kanal tedavisi ve diş kayıp oranlarında artış yaşanmasına sebep oldu” dedi.
DİŞ TABİBİ RANDEVULARINIZI ERTELEMEYİN
Pandemi sebebiyle insanların ağız ve diş sıhhati denetimlerini ve tedavilerini süreksiz olarak ertelediklerine dikkat çeken Uzman Dr. Set, “Bir diş enfeksiyonunda, savunma sisteminin bu enfeksiyonu oluşturan patojenlere saldırması için gerekli olan beyaz kan bağışıklık hücrelerinin ölçüsü kıymetlidir. Bu kaynaklar en iyi viral saldırıyı önlemek ve viral bir hücumun berbat tesirlerine maruz kalmamak için uygulanır. Bedende biriken ağız içi ve genel sıhhat sorunları; bu savunma hücreleri kaynaklarını azaltarak rastgele bir virüs bulaşma durumunda hastalığın ağır seyretmesine sebep olabilir. Ayrıyeten birçok genel sıhhat sorunu ağız içi bulgusuna sahiptir” dedi.
Set, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yine acil tedavi üzere görülmeyen ortodontik tedavi, ‘çene problemleri’ üzere durumları ya da büyüme gelişme periyodu içerisinde uygulanması gereken tedavileri de kapsadığı için vaktinde uygulanmadığında sonradan başarısız sonuçlar verebilmektedir. Ayrıyeten protezlerde meydana gelen sorunlarda ve bu periyotta dişsiz kalan hastalarda yiyeceklerin iyi bir biçimde çiğnenememesinden kaynaklı sindirim sorunları oluşabilir. Buna ilaveten tedavisi ertelenen ön bölge diş eksiklikleri de hastanın estetik ve toplumsal sorunlar yaşamasına sebep olmaktadır. Bu nedenlerden ötürü hastalarımızın ağız içi rutin denetimlerini ve tedavilerini aksatmamasını önermekteyiz.”
PANDEMİ GERİLİMİ DİŞ SIKMA SORUNUNU ARTIRDI
Pandeminin getirdiği gerilim, dehşet, ekonomik korkular ve tedavi edilmeyen çürüklerin, diş sıkma ve diş gıcırdatma olarak da bilinen bruksizmin artmasına sebep olduğunu kaydeden Uzm. Dr. Set, “Bruksizm, diş kırıkları, periodontal hastalıklar ve çene sorunlarına sebebiyet verebileceğinden tedavisinin en kısa mühlet içerisinde yapılması gerekmektedir. Bruksizm tedavisi, bruksizme sebep olan diş sorunlarının ortadan kaldırılması, diş sıkmaya sebep olan çene kaslarına botoks uygulamaları ve geceleri sıkmayı önleyecek şahsa özel plaklar ile sağlanmaktadır” diye konuştu.
“KOVİD-19’A YAKALANAN ŞAHISLARDA DİŞ SIHHATİ SORUNLARI ARTIYOR”
Kovid-19 pandemisinden ötürü dünya genelinde hadise ve vefat oranının artmaya devam etmesiyle birlikte bu virüsü atlatanlarda da uzun müddetli yan tesirlerin oluştuğunu belirten Uzman Dr. Set, “ABD’li diş tabipleri, kovid-19 ile enfekte olan bireylerde diş sıhhati sorunlarının arttığına işaret ederek, apansız ortaya çıkan ‘diş kaybı’nın uzun müddetli kovidin semptomları ortasında kıymetlendirilmesi gerektiğini belirtti. Bununla birlikte ABD’li diş tabipleri yeni tip koronavirüs hastalarında apansız ortaya çıkan diş kaybı hadiselerinde da artış olduğunu açıkladı. The New York Times gazetesi, diş sıhhati ile ilgili uzun vadeli kovid-19 hastalarıyla görüştü. New York’ta yaşayan 43 yaşındaki Farah Khemili isimli bayanın ilkbaharda Covid-19’a yakalanmasının akabinde bir ay sonra ön dişini kaybettiğini açıkladı. Bununla birlikte Khemili, geçmişte dişleriyle ilgili sorunlar yaşadığını ve tabibinin ona sigara içtiği için ağzında kemik kaybı olduğunu söylediğini belirtti. İsmini açıklamayan öbür bir bayan ise kovid-19’a yakalamasından birkaç hafta sonra dondurma yerken aniden bir dişinin ağrı hissetmeden ağzından düştüğünü söyledi. Kovid-19’da pıhtılaşmanın artması, hastalarda emboli riski oluşturarak, hayati organlarda yahut diş üzere küçük organlarda oluşması halinde organlar için ölümcül olabilir. Tabi ki embolinin çene kemikleri, dişler ve dişetlerini etkileme mümkünlüğü olabilir. Emboli dişin canlılığında kayıplara sebep olabilir. Lakin bunların hepsi varsayımdır ve çalışmalarla gerçekliğe kavuşturulması gerekmektedir” dedi.
AĞIZ HİJYENİNDE BUNLARA DİKKAT EDİN
Pandemi sürecinde ağız hijyenine yönelik tavsiyelerde bulunan Uzman Dr. Fatma Çiçekdağı Set, günde 3 sefer ve 3 dakika tesirli bir formda diş fırçalama, sonrasında ise diş ipi ve orta yüz fırçası kullanımı ve akabinde lisan fırçası kullanımı, son olarak da bir antiseptik ağız gargarası kullanımının Kovid-19’un ağza yerleşimini ve oradan da teneffüs yollarına yayılması riskini azaltabileceğini vurguladı. Ayrıyeten birden fazla diş macununun içinde sulfaktan (aktif yüzey temzileyicisi) ve deterjan olarak sodyum yahut magnezyum lauril sülfat bulunduğunu kaydeden Set, şu konulara dikkat çekti:
“Deterjanlar köpürme özelliği olan etkin bileşiklerdir. 5-7 saat kadar faal kalarak muhtemel bir virüs bulaşmasında, tıpkı sabunların yaptığı üzere, virüsün dış lipit zarını kesimler ve inaktive ederek virülansını ortadan kaldırır. Tıpkı biçimde antiseptik ağız gargaraları da ağızda, boğazda virüsün epitel dokusuna yerleşip çoğalmasını önlerler. Diş taşları sistemli aralıklarla temizletilmeli; diş beyazlatıcıları diş tabipleri denetiminde kullanılmalıdır. Her yemekten sonra su içilmesine ya da ağızların suyla çalkalanmasına dikkat edilmelidir. Öncelikli salgının artışını engellemek için bir konutta diş fırçalarının birebir kapta olmaması gerekir. Dişler fırçalandıktan sonra fırçanın temizlenmesi ve başka bir kaba gerekirse bir esirgeyici kılıfa alınması gerekmektedir. Banyoda diş fırçası açıkta ise klozet kapağı kapanmadan sifonun çekilmemesi yeniden değerli bir noktadır. Zira dışkıda da covid-19 virüsü tespit edilmiştir. Ağızdaki mikroorganizmaların uğrak yeri olduğu ve hastalıklara sebep olabilecek en kıymetli bölge olduğu yapılan araştırmalarca desteklenmiş olan lisanın de her gün nizamlı olarak şahsa özel lisan fırçaları ile temizlenmesi gerekmektedir.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
