Osmanlı-Rus Savaşı’nda hayat kurtaran bal küpü
Artvin’de hayat kurtaran tarihi bal küpü gün yüzüne çıktı
ARTVİN – Artvin’de Osmanlı-Rus Savaşı sırasında köylerini terk etmek zorunda kalan ve daha sonra geri dönen köylülerin mağarada sakladığı içi bal dolu küp, dört jenerasyondur korunuyor. Cetlerinin küpün içinde bulunan balla beslenerek hayatta kaldıklarını belirten yöre sakinleri tarihi küpe gözü üzere bakıyor.
Artvin merkeze bağlı Taşlıca Köyü’nde, yaşanan hüzünlü bir kıssa tesadüf sonucu gün yüzüne çıktı. Osmanlı-Rus Savaşı, bilinen ismiyle 93 harbi periyodunda geçen öyküde, Taşlıca köyü sakinleri savaş sırasında köylerini terk etmek zorunda kaldılar. Geri dönme ihtimallerini düşünerek bir küp dolusu balı köyde bulunan bir mağara sakladılar. Bir yıl sonra geri dönen bölge halkı, köylerini yerler bir olmuş konutlarını ise yakılmış halde buldular. Yiyecekleri olmayan ve sakladıkları küp dolu bal sayesinde açlıktan kurtulan bölge halkının torunları, küpü dört jenerasyondur saklıyor.
Taşlıca Köyü Ziraî Kalkınma Kooperatifi’nin arıcılık ve bal üretimi ile ilgili yapılan çalışma sırasında tesadüf sonucu bulunan bal küpü için, tarihi niteliği taşıdığı gerekçesiyle çalışmalar başlatıldı. Köyde asırlardır bal üreticiliği yapıldı küp sayesinde kanıtlanmış oldu.
“Küp bölgede arıcılığın asrılardır yapıldığını kanıtlıyor”
Kooperatifin fahri danışmanlığını yapan Yaşar Kars tarafından yapılan çalışma sırasında ortaya çıkan tarihi küp ve kıssası, bölgede bal üretiminin hayat içerisindeki değerli yeri belirtiliyor. Mevzuyla ilgili açıklama yapan Kars,” Taşlıca köyünde bulunan mahallelerde, 40-85 yaş aralığında olan değişik şahıslarla birebir yapılan görüşmelerde, 5-6 nesil öncesinden arıcılığın yapıldığı, alınan bilgiler doğrultusunda görülmekte. Bu duruma nazaran, bölgede arıcılığın bilinen geçmişinin 250-300 yıllık tarihe sahip olduğu ortaya çıkıyor. Küp ise kıssasıyla bölgede ki aracılığın asırlardır yapıldığını kanıtlıyor” dedi.
“Bal küpüne gözümüz üzere bakıyoruz”
Küpün dördüncü jenerasyon sahibi Nurettin Paçacı ise, kelam konusu bal küpünün üretim tarihini bilmediklerini, hala kendi ailesinde bulunan bu küpün, dedesinin babası tarafından Osmanlı-Rus savaşı devrinde kullanıldığını söz etti. Paçacı, “Köyümüzde arıcılık bizim bildiğimiz kadarıyla 6 nesil eskiye dayanmaktadır. Tarihini bilmediğimiz arılıklar vadi içerisinde bulunmaktadır. Âlâ bir vadi araştırılması yapılırsa, buradaki üretimin daha da eski tarihlere gideceğini iddia ediyorum. Bu manada bu bal küpüne de gözümüz üzere bakarak saklıyoruz. Bu bizim birebir vakitte geçmişimiz ve tarihimiz. Dedemin babası tarafından kullanıldığını biliyoruz. Osmanlı-Rus Savaşı periyodunda köyümüzden göçmek, hatta kaçmak zorunda kalan aileler olmuş. Bizim ailemiz de bunlardan biridir” diye konuştu.
“Bal küpü atalarımı yaşama bağlamış”
Balın besin olarak çok sağlam olduğunu ve uygun kaidelerde çok uzun yıllar saklanabildiğini kaydeden Paçacı “Bu fikirle, hem taşıma zorluğu hem de tahminen bir gün geri gelirsek işimize fayda fikriyle, yaklaşık 150 okka bal alan bu küp, bal doldurularak bir mağaraya saklanmış ve ailenin geri geldiğinde tam manasıyla yaşama tutunma, hatta dedemin anlattığına nazaran açlıktan ölmemelerini sağlamıştır. Ailemizle geri gelen birkaç aile de bu besinle günlerce açlığını gidermiştir. Ailemizde 15-20 yıl öncesine kadar kullanılan ve hala kullanılabilir durumda olan bu küpün, bizdeki manevi bedeli çok yüksektir. ve hala konutumuzun ambarında başköşede durmaktadır. Zira bu küp, içindeki balla besinle birçok insanın hayatını kurtarmıştır” tabirlerini kullandı.
Öte yandan küp birebir vakitte, etnografik eser niteliğiyle, Arkeolog ve Sanat Tarihçi Dr. Osman Aytekin tarafından da raporlandığı bildirildi.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / ADEM GÜNGÖR
Haberler.com
