Türkiye-ABD ilişkileri yorumu; karşılıklı çıkarlar üzerinden ilerleyecek

ABD’de şimdi resmi olmayan sonuçlara nazaran seçimi kazanan Biden idaresiyle Türk Amerikan bağlarında yeni devri yorumlayan Prof. Dr. Ahmet Kasım Han, “Bundan sonrasının ortamı, topoğrafyası pürüzlü taban, üslupsa sert müzakere olacak. Türk-Amerikan münasebetlerinde çıkarlar üzerinden yeni bir tanımlamaya girmenin mümkün olacağını düşünüyorum” dedi.
Altınbaş Üniversitesi tarafından klasikleşen Çarşamba Buluşmaları, pandemi kuralları altında başlayan yeni eğitim periyodunda internet üzerinden online canlı yayınlarla devam ediyor. Yeni devrin ikinci programında Altınbaş Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Kasım Han moderatörlüğünde Doç. Dr. İsmail Burak Küntay ve Doç. Dr. Hasan Basri Yalçın, ABD seçimlerinin akabinde dünyada değişen istikrarlar ve Türkiye’ye tesirleri hakkında görüşlerini paylaştılar.
“DÜNYANIN TEPESİNDE SONSUZA KADAR KALAMAZ”
ABD seçimlerinin farklı açılardan çarpıcı örnekler ve ayrıntılı tahlillerle değerlendirildiği programda konuşan Prof. Dr. Ahmet Kasım Han, tüm iştirakçilerin ABD’yi uzun yıllardır yakından izleyen uzman isimler olduğunu vurgulayarak seçimlerde yaşanan Demokrat-Cumhuriyetçi kutuplaşmasını Amerikan siyasi tarihinde yaşanan örneklerle anlattı. Prof. Dr. Han, “Amerika’da bugünün Demokrat Partisi eskinin Cumhuriyetçi Partisidir. Bugünkü Demokrat idare, geniş kitlelerdeki çok fazla önceliği tıpkı anda beslemek zorunda kalabilir ki bu yüzden Demokrat Parti bölünebilir ya da Trumpizm ismi altında ileriye sürülen Cumhuriyetçi popülist görüşler bir noktada daha seçkin, kentli cumhuriyetçi seçmeni o denli bir öteki tarafa itebilir ki Cumhuriyetçi Parti de ikiye bölünebilir” değerlendirmesini yaptı.
Amerika’nın bugün dünyanın muhteşem gücü olsa dahi bu durumun daima devam etmeyebileceğini vurgulayan Prof. Dr. Ahmet Kasım Han, “İngiltere İmparatorluğu tepedeyken dünyanın GSYH’sının tek başına yüzde 30’u İngiltere’ye aitti. Bugünün parasıyla 30 trilyon USD. Lakin bugün onun yakınından dahi geçemiyor. Amerikalılar da dünyanın doruğunda sonsuza kadar kalacaklarını düşünmüyorlar, üstelik bugün bu türlü bir tezlerinin dahi olduğunu tartışmak mümkün” sözlerini kullandı.
YENİ DEVİRDE KARŞILIKLI ÇIKARLAR VURGUSU
ABD’de şimdi resmi olmayan sonuçlara nazaran seçimi kazanan Biden idaresiyle Türk Amerikan bağlarında yeni devri yorumlayan Prof. Dr. Ahmet Kasım Han, şunları söyledi:
“Türk-Amerikan bağlarında bundan sonrasının ortamı, topoğrafyası pürüzlü taban, üslupsa sert müzakere olacaktır ve başka her şeyin dönüp dolaşıp S400 sıkıntısına hakikat kanalize olacağını düşünüyorum. Türkiye’nin kendi bölgesinde kurduğu diplomatik ağların bundan sonra nasıl bir görüntü arz edeceğinin Türkiye’ye Amerika münasebetlerinde bir kare sağlayacaktır. Bunun da Biden idaresinin kullanmak isteyeceği bir şey olabileceğini ve hasebiyle Türk-Amerikan münasebetlerinde çıkarlar üzerinden yeni bir tanımlamaya girmenin mümkün olacağını düşünüyorum.”
SEÇİMLERDE KAMALA HARRİS TESİRİ
Programda konuşan Doç. Dr. İsmail Burak Küntay da kaybettiği halde Trump’ı bu seçimde bir evvelki seçimden daha başarılı bulduğunu ve şu ana kadarki en yüksek oyu aldığını belirterek, “Trump en yüksek puanlı yenik. Seçim çok başa baş geçmedi. Ayrıntılara bakarsak net söylemek gerekirse başarılı olmamakla birlikte beklenen oldu. Tahlil firmaları patlamadı, gerçek çıktı. Kamuoyu yoklamalarında marj sapmaları oldu” dedi.
Kutuplaşan Amerika’da Biden’ın ‘çatı aday’ misyonu yaptığını söyleyen Küntay, şöyle konuştu:
“Biden’ın bütün seçmenlerin hepsini kucaklayabilecek olması zaten o yaşta aday yapılmasının sebebiydi. Diğer biri yoktu. İkinci artısını söyleyeyim ki bu dönüm noktasıdır, Kamala Harris; siyahi bir lider yardımcısı olarak esasen mecburiydi de ama daha değerli olan, Kamala Harris’in duruşunun sol olması, Biden’ın solu, Obama’nınsa muhakkak sağı. Lakin altta diğer bir şey var; etnik kitleyi ve bayan oylarını topladı. Hillary Clinton bayan oylarını kaybettirmişti. Biden’dan uzak değil lakin yanlışsız profildi Kamala Harris.”
Trump’ın seçim mağlubiyetinin esas nedenleri ortasında 65 yaş üstü beyaz erkeklerden oy kaybetmesinin olduğunu belirten Doç. Dr. İsmail Burak Küntay, “Trump’ın en yüksek oy potansiyeli bunlardı. Ayrıyeten Trump, Covid pandemisini de makûs yönetti” biçiminde konuştu.
“SEÇMEN DAVRANIŞI OLARAK ABD KENDİ ROTASINA DÖNDÜ”
ABD seçimlerini dünya geneli ve Türkiye ekseninde pahalandıran Doç. Dr. Hasan Basri Yalçın da dünyada yükselmekte olan yeni milliyetçi dalga üzerinden teorik bir kıymetlendirme yaptığını ve Trump’ın bu dalgaya yelken açabileceğine inandığını tabir ederek, “Bu sürprize oynamaktı. Trump’ın kazanması sürprizdi. Bunun benzerilerini Boris Johnson için de söyledim. Daha aklı başında bir Cumhuriyetçi olsaydı, Corona süreçlerinde bu kadar saçmalamasaydı, ABD tertibiyle hengame ederken bu kadar yalnızlaşmasaydı bu seçimlerde anketlere karşın Trump’ın bahtının daha yüksek olduğunu düşünüyordum. Bu defa yanıldım” halinde konuştu.
“BİDEN’DAN MACRON STİLİ BAŞKANLIK BEKLİYORUM”
“ABD’nin yeni Lideri Biden’dan Macron şekli bir başkanlık bekliyorum” diyen Doç. Dr. Hasan Basri Yalçın, “Aslında Macron da popülist fakat sol popülist. En azından Kıta Avrupası versiyonu. Macron da bekleneni veremedi, AB siyaseti uygulamaya başladığı andan itibaren Fransa’nın içi tekrar kaynamaya başladı. Bir daha seçim olsa kazanamaz. Birebir şeyin Biden’ın da başına geleceğini düşünüyorum” değerlendirmesinde bulundu
Amerika’nın dünya siyasetindeki varlığını gösteren en kıymetli şeyin askeri gücü olduğunu söyleyen Doç. Dr. Yalçın, şöyle konuştu:
“ABD o gücü yansıtamazsa memleketler arası liberal kurumların işlemesi mümkün olmaz. 2010 yılından bu yana dünyada mevcut güç boşluğunun ABD tarafından önemli bir güç yansıtması olmadan denetim altına alınamayacağını düşünüyorum. ABD bunu yapamaz zira Amerikan toplumu artık büsbütün izolasyoncu bir noktaya geldi. Onu yapamadığı, içerideki kaynamayı da durduramadığı sürece popülist telaffuzlar üretmeye devam edecektir. Biden’ın başkanlık periyodunun bu çerçevede geçeceğini düşünüyorum. 4 yıl sonra yine kazanabilirler ancak oburlarının “Trumpizm” dediği popülizmin çok daha öfkeli biçimde devam edeceğini düşünüyorum.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com