Tunceli’de yaşayan 74 yaşındaki Zerican Tunç, kaybolmaya yüz tutmuş ve yörede “cicim” olarak isimlendirilen el dokumalarını, mesleğe başladığı birinci günün heyecanıyla yapmaya devam ediyor.
Hozat ilçesine bağlı Taşıtlı köyünde dünyaya gelen ve 15 yaşındayken ninesinden klasik el sanatlarından biri olan cicim dokumacılığını öğrenen Tunç, köyünde bir müddet mesleğin inceliklerini öğrendikten sonra çeşitli sebeplerden ötürü dokumaya orta vermek zorunda kaldı.
Kentteki Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu bünyesinde geçen yıl cicim atölyesi açıldığını duyan Tunç, ilerleyen yaşına karşın yine mesleğini devam ettirmek ve geliştirmek için kurslara katıldı.
Kısa müddette kendini geliştirerek usta öğretici olan Tunç, şimdilerde ninesinden miras kalan cicim dokumacılığını yaşatmak için teknolojiye direniyor.
Gününün büyük kısmını tezgahının başında geçiriyor
Günün erken saatlerinde uyanarak atölyesinin yolunu tutan Tunç, köylerden toplanan keçi ve koyun yünlerini yün tarağı sayesinde çöplerden arındırarak ipliğe dönüştürüyor.
Bu ipleri daha sonra kök boyası ile renklendiren Tunç, cicim motiflerinde ekseriyetle vişne kırmızısı, kınalı sarı, lacivert, sıklamen, mor, siyah ve ceviz yeşili renkleri tercih ediyor.
Yörede “teşi” denilen iğ aletiyle de ipliğin düzgün sarılmasını sağlayan Tunç, günün büyük bir kısmını tezgahının başında geçirerek halı, çanta, heybe, çuval ve palaz üzere el emeği eserler yapıyor.
Cicim çalışmalarında geometrik biçimler, hayvan figürleri ve doğayı tasvir eden desenleri kullanan Tunç, mesleğinin gelecek nesillere aktarılması için de Halk Eğitim Merkezi bünyesinde genç kuşaklara kurslar veriyor.
Zerican Tunç, AA muhabirine, geçmişte cicim dokumacılığının çok yaygın olduğunu söyledi.
“Eskiden koyunları kırkıp yünlerini derelerde yıkardık”
Mesleğinin teknolojinin gelişmesiyle kaybolduğunu belirten Tunç, “Eskiden cicim yapmak için koyunları kırkıp yünlerini derelerde yıkardık. O yünleri daha sonra ip haline getirirdik. Otların köklerini ve kimi ağaçların kabuklarını toplayıp kaynatırdık. İplerimizi de kaynattığımız bu su ile renklendirirdik. Yerde tezgahımızı kurarak üstünde oturup cicim yapıyorduk. Sonra yaptığımız cicimi kesip dikiyorduk. Bazen konutumuza gelenlere armağan ediyorduk, bazen de satıyorduk ya da konutumuzun bir odasına seriyorduk.” diye konuştu.
Tunç, Halk Eğitim Merkezi sayesinde tekrar cicim yapmanın memnunluğunu yaşadığını belirterek, kurs sayesinde kendisini daha da geliştirerek usta öğretici olduğunu kaydetti.
Şimdilerde kursiyer yetiştirdiğini de anlatan Tunç, “Gençlerimiz gelsin bu işi öğrensin. Annelerimiz ve ninelerimizin el emeğidir. Unutulmaya yüz tutmuş bir meslektir. Biz bu mesleği tekrar canlandırmak istiyoruz. Biz bıraktıktan sonra gençlerimiz devam ettirsin istiyoruz.” tabirlerini kullandı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Sidar Can Eren
Haberler.com
