Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “İfade ve basın özgürlüğüne ait standartları yükseltmek için gazetecilerin mesleksel faaliyetlerinin kolaylaştırılmasına yönelik önlemler geliştiriyoruz.” dedi.
Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen İnsan Hakları Aksiyon Planı Tanıtım Toplantısı’nda konuştu.
Aksiyon Planının 9 emelden oluştuğunu belirten Erdoğan, İnsan Hakları Aksiyon Planındaki 9 hedeften birincisinin “daha güçlü bir insan hakları muhafaza sistemi” olduğunu tabir etti.
Buradaki maksadın, insan haklarına dayalı bir hukuk devleti anlayışının daha da güçlendirilmesi olduğunu lisana getiren Erdoğan, mevzuat ve uygulamayı bu doğrultuda nizamlı gözden geçirerek, gerekli tüm önlemleri alacaklarını söyledi. Erdoğan, böylelikle, Avrupa Birliği ile özellikle “Vize Serbestisi Diyaloğu”nda karşılanması beklenen konulara yönelik çalışmalara da sürat verdiklerini aktardı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeniden bu hedef başlığı altında Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat sisteminin aktifliğini artırmayı hedeflediklerinin altını çizdi.
“İnsan hakları kurumlarının aktifliğini artırıyoruz. Kamu Denetçiliği Kurumu ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun kararlarını, ferdî dataların korunması suretiyle kamuoyunun erişimine açıyoruz.
‘Geç gelen adalet, adalet değildir’ anlayışıyla, vatandaşımızın taleplerini ve ıstıraplarını daha süratli, daha aktif, daha şeffaf bir formda çözecek adımları atıyoruz. Bu çerçevede, İnsan Hakları Tazminat Komitesi, Anayasa Mahkemesine müracaata gerek kalmaksızın, uzun yargılama ziyanlarını karşılayacak.
Ayrıyeten, ceza infaz kurumlarının insan hakları odaklı olarak kontrol ve takibi için, barolar, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerden temsilcilerin de iştirakiyle bağımsız bir ‘Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları İzleme Komisyonu’ kuruyoruz.”
“Tarihi nitelikte adımlar attık”
Hareket Planının, toplumsal devlet anlayışının bir gereği olarak mağdur haklarını da güçlü bir formda seslendirdiğine işaret eden Erdoğan, “Kırılgan gruptakiler başta olmak üzere, kabahat mağduru vatandaşlarımıza, adliyenin kapısından içeri girdiği andan itibaren dayanak olarak, bu insanlarımızın yeni mağduriyetler yaşamasının önüne geçmek istiyoruz.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bunun için, çocuklar, bayanlar, engelliler ve yaşlılar başta olmak üzere cürüm mağdurlarına yönelik “psiko-sosyal dayanak ve bilgilendirme” hizmetlerinin aktifliğinin artırılacağını, tıpkı kapsamda, İsimli Takviye ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri ile İsimli Görüşme Odalarının da yaygınlaştırılacağını bildirdi.
“Kararlar makul müddette verilmeli”
Kararların yalnızca adil olmasının yetmediğini, tıpkı vakitte makul bir müddette de verilmesi gerektiğini vurgulayan Erdoğan, “Bunun için, hakim ve savcılara coğrafik teminat sağlayarak, hem yargı teminatını güçlendiriyor, hem de kararların hızlanmasını temin ediyoruz.” diye konuştu. Erdoğan, şunları kaydetti:
“Terfi ve teftiş sistemini, kararların kâfi münasebetle yazılıp yazılmadığı, isabet oranı ve insan haklarına hassaslık üzere objektif performans kriterleri çerçevesinde tekrar yapılandırıyoruz. ‘Dünya Lisanı Türkçe’ temasıyla bu yıl Yunus Emre’yi bir defa daha dünya çapında anarken, yargı kararlarında da lisanımızın en yüksek temsilini bekliyoruz. Bunun için yargı kararlarının, kâfi, ikna edici ve anlaşılabilir olmasına ait meslek öncesi ve meslek içi eğitim faaliyetlerini artırıyoruz. Münasebetlerin sağlam, dengeli ve tartışmaları bitiren mahiyette olması için Yargıçlar ve Savcılar Konseyinin kontrol alanını genişletiyor, istinaf dairelerine de bu sebepten ötürü bozma yetkisi veriyoruz.
Adalete itimadın temel ögelerinden biri olan masumiyet karinesini esirgeyici önlemleri, lekelenmeme hakkının kapsamı başta olmak üzere her alanda genişletiyoruz. Adil kararın makul müddette verilmesini temin için yargıda maksat mühlet uygulamasını yaygınlaştırıyoruz. Yaklaşık 3 yıldır süren bu uygulamada, geçtiğimiz yıl ortalama yüzde 81 oranında gayenin tutturulduğunu gördük. Bu oranı inşallah yüzde yüze çıkartacağız.”
Tıpkı uygulamayı istinaf yargılaması ve isimli tıp raporları için de getirdiklerini belirten Erdoğan, “Yine bu kapsamda idari yargıda gerekçeli kararın 30 gün içinde yazılmasını zarurî kılıyoruz. Şu anda muvaffakiyetle süren elektronik tebligat uygulamasına, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızı da dahil ediyoruz.” dedi.
“Tüm taraflara eşit imkan”
Erdoğan, geçen yılın başında uygulanmaya başlanan seri muhakeme ve kolay yargılama yollarının daha evvel 2 yıl süren yargılama süreçlerini 2 aya indirdiğini hatırlatarak, yargıya ve vatandaşa büyük kolaylık sağlayan bu yordamların kapsamını genişlettiklerini lisana getirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, şöyle konuştu:
“İş davalarının daha süratli formda sonuçlanmasını temin için, yargıçların, Toplumsal Güvenlik Kurumunun kayıtlarına bilişim sistemi üzerinden erişebilmesini sağlıyoruz. Adil yargılanma hakkının güçlendirilmesi bakımından tüm tarafların eşit imkanlara sahip olmasını değerli görüyoruz.
Hareket Planı’yla, iddianamelerin mağdur ve müştekilere de bildirimi uygulamasını başlatıyoruz. İdari davalarda belgeye sonradan giren bilgi ve evrakların taraflara bildirisini de mecburî hale getiriyoruz. Avukatların, takip ettikleri işlerle ilgili ‘aslı gibidir’ diye tasdik ettikleri dokümanların, makul koşullarla isimli ve idari merciler tarafından süreçlere temel alınabilmesine imkan sağlıyoruz. Savunmanın ve savunma hakkının güçlendirilmesi kapsamında, müdafiin evrak inceleme yetkisine yönelik olarak verilen kısıtlama kararlarına üst müddet hududu koyuyoruz. Avukatların, Anayasa Mahkemesine ferdî müracaatları elektronik ortamda yapabilmelerine imkan sağlıyoruz.”
Toplumsal devlet unsurunun bir gereği olarak, maddi durumu yetersiz olan bireylere verilen isimli yardım hizmetleri için avukatlardan alınan vergi oranını düşürdüklerini lisana getiren Erdoğan, “Zorunlu müdafi fiyatlarını iyileştirecek bir düzenleme hazırlıyoruz. Kamu avukatlarının çalışma temellerini yine düzenliyor, özlük haklarını iyileştiriyoruz.
Avukatlık stajı ile kişinin mesleğinin birlikte yapılmasına imkan sağlıyoruz.” dedi.
“Hukuk güvenliği ilkesi” vurgusu
Adalete erişimi güçlendirecek önlemlerin, Hareket Planı’nın üzerinde hassasiyetle durduğu mevzulardan biri olduğunu vurgulayan Erdoğan, bu çerçevede, dava, icra ve noter harç ve masraflarını sadeleştirdiklerini anlattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen yıl uygulamaya konulan ve bilhassa salgın devrinde büyük kolaylık sağlayan “e-Duruşma” uygulamasını tüm hukuk mahkemelerine yaygınlaştırdıklarını belirterek, “Adli yardıma ‘e-Devlet’ üzerinden başvurulabilmesini sağlıyoruz. Engelli, yaşlı ve yatağa bağımlı hasta vatandaşlarımıza, bulundukları yerden manzaralı irtibat teknolojileri vasıtasıyla tabir ve gibisi süreçleri yapabilme kolaylığı getiriyoruz. Adliyelerde ‘Halkla Alakalar Büroları’ kuruyor, ön ofisler ile istişare masalarını yaygınlaştırıyoruz.” diye konuştu.
Hareket Planı’nın üçüncü emelinin “hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık” olduğunu aktaran Erdoğan, “Hiç elbet, bu hedefin özünde hukuk güvenliği prensibi vardır. Hukuk, bireylerin makul ve haklı beklentilerini öngörülebilir kurallarla karşıladığı ölçüde itimat verir.
Hasebiyle mevzuatımız, hem bireyler hem de yönetim istikametinden rastgele bir tereddüde yer vermeyecek halde açık, net, anlaşılır ve uygulanabilir olmalıdır. Ayrıyeten hukuk, kamusal süreçlerde keyfi uygulama tezlerine karşı da vatandaşımızı hami birtakım teminatları hayata geçirmelidir.” dedi.
“Kağıtsız ofis ortamına geçiyoruz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, idarede şeffaflığın, AK Parti Hükümetlerinde birinci günden beri titizlikle uygulanan prensipler ortasında yer aldığını belirterek, şunları kaydetti:
“Bilgi Edinme Hakkını anayasal garantiye kavuşturmak dahil bu çerçevede güçlü bir yasal ve kurumsal altyapıyı oluşturduk. Aksiyon Planı’yla, yönetimin iş ve süreçlerinde öngörülebilirliği ve şeffaflığı daha da güçlendiriyoruz. Bunun için, yönetime yapılan müracaatlarda yönetimin yanıt verme müddetini 60 günden 30 güne indiriyoruz. Yeniden bu doğrultuda, Avrupa Birliği’nin ‘Doğrudan Yabancı Yatırımların İzlenmesi Hakkında Çerçeve Kararı’ ile uyumlu hukuksal düzenlemeler yapıyoruz. Bireylere, idari sistemler nezdinde iş yapma kolaylığı sağlayacak tüm adımları atıyoruz. Mukavele ve teşebbüs hürriyetine ait mevzuat ve uygulamaları, öngörülebilirlik, kazanılmış hakların korunması ve şeffaflık prensipleri temelinde yine kıymetlendiriyoruz. Bu prensiplere ters gördüğümüz kararları yürürlükten kaldırıyor, isimli süreçlerin de kolay, sade ve anlaşılabilir olmasını temin ediyoruz. İsimli ve idari yargıda itiraz, istinaf ve temyiz üzere kanun yollarına müracaat müddetlerini yeknesak hale getiriyoruz. Buna nazaran, istinaf ve temyize başvurma müddetleri, gerekçeli kararın bildirimiyle başlayacak. Tüm birinci derece ve istinaf mahkemesi kararlarını, ferdî dataları müdafaa unsuruna uygun biçimde, kamuoyunun erişimine açıyoruz.”
Yargının hizmet ve meslek istikametiyle kalitesinin artırılmasının da değişmeyen gayeleri olduğunu vurgulayan Erdoğan, “Eylem Planı’yla, Yargıtay ve Danıştay üyeliğine seçilebilmek için en az 45 yaş ile birinci sınıf olmanın yanında, muhakkak bir kıdem kuralı da getiriyoruz. Yargıdaki unvanlı vazifeler için de kıdem koşulu aranacak. Hakim ve savcı yardımcılığını sisteme kazandırıyoruz. Tüm icra dairelerinde kağıtsız ofis ortamına geçiyoruz.” bilgisini paylaştı.
“Mahkeme uzmanı takımı ihdas ediyoruz”
Erdoğan, her geçen gün değişen, gelişen, karmaşıklaşan toplumsal ve ekonomik hayat karşısında, yargıda ihtisaslaşmanın giderek daha değerli hale geldiğinin altını çizdi.
Bunun için finans, sendika, imar ve kamulaştırma üzere alanlar ile vergi ve bilişim hatalarında ihtisas mahkemeleri kurulacağını, adliyelerde yargıçlara dayanak olacak “mahkeme uzmanı” takımının ihdas edileceğini bildiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:
“Kadastro üzere ihtisas mahkemelerinde yeni misyon yerlerinin belirlenmesinde, davaların tamamlanma ve muvaffakiyet seviyesinin dikkate alınmasını sağlıyoruz. Gerçek ve hükmî bireyler ile devlet ortasındaki uyuşmazlıkları en süratli ve en az maliyetle çözmek için ‘idari sulh’ yolunu getiriyoruz. Yönetim ile yatırımcılar ortasındaki uyuşmazlıkları gidermek için, bağımsızlık ve tarafsızlık aslıyla çalışacak, süratli karar alabilecek ‘Yatırım Ombudsmanlığı’ kuruyoruz. Hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuğun kapsamını genişletiyor, arabulucuların farklı alanlarda ihtisaslaşmasını sağlıyoruz.”
Yargı hizmetinin niteliğini artırmaya ait faaliyetleri, uzmanlık hizmetleri ile yakından ilgili gördüklerini söyleyen Erdoğan, bu nedenle uzmanlık bölge heyetlerini yine yapılandırdıklarını kaydetti.
Yetersiz ve kusurlu raporları alışkanlık haline getiren ya da etik prensiplere ters davrandığı tespit edilen uzmanları, derhal sicilden çıkardıklarını tabir eden Erdoğan, uzmanlara belgelerin, sırasına nazaran otomatik tevzi edilmesini sağladıklarını anlattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, uzman görevlendirmelerinde kanunun aradığı koşullara gösterilen hassasiyeti, terfi ve teftiş kriterleri ortasına da dahil ettiklerini aktardı.
“İfade özgürlüğü” vurgusu
Hak ve özgürlüklerden yararlanma konusunda, herkesi eşit kıymet ve değerde gören, insan odaklı bir idare anlayışıyla hareket etiklerini vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti:
“İfade özgürlüğü alanında 2012 ve 2013 yıllarında yapılan temel mevzuat değişikliklerini, Birinci Yargı Paketi ile güçlendirdik. Artık bu özgürlüklerin alanını daha da genişletiyoruz. Mevzuatı ve uygulamayı, söz özgürlüğü ile toplantı ve şov yürüyüşü hakkının en geniş formda teminat altına alınması doğrultusunda gözden geçiriyoruz.
Öbür insanların haklarına saygılı formda yapılan tenkitlerin ve niyet açıklamalarının soruşturma konusu olmaması için hakim, savcı ve kolluk görevlilerine tertipli olarak eğitim verilmesini temin ediyoruz. Basın, yayın ve internet yoluyla işlenen kabahatlerde, muhakeme kuralı olan müddetleri, söz özgürlüğünü güçlendirmek gayesiyle tekrar ele alıyoruz. Tabir ve basın özgürlüğüne ait standartları yükseltmek için gazetecilerin mesleksel faaliyetlerinin kolaylaştırılmasına yönelik önlemler geliştiriyoruz.”
“Nefret kabahatine karşı güçlü mücadele”
Hangi dine mensup olursa olsun, kamu ve özel kesim çalışanları ile öğrencilerin, kendi dini bayramlarında müsaadeli sayılmalarını sağladıklarını belirten Erdoğan, gayrimüslim cemaat vakıfları idare heyetlerinin oluşturulması ve seçimine ait Vakıflar Yönetmeliği’ni tekrar düzenleyeceklerini lisana getirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, milletin ortak tarihine, kültürüne ve medeniyetine dayanan çoğulculuk anlayışını yaşatmak ve geliştirmek gayesiyle, ayrımcılık ve nefret hatasına karşı güçlü bir çaba iradesi ortaya koyduklarını vurgulayarak, “Nefret kabahatine ait soruşturma kılavuzları hazırlıyoruz, istatistik ve data toplama süreçlerinin daha sağlıklı yapılması için eğitim ve altyapıyı güçlendiriyoruz.” tabirlerini kullandı.
(Sürecek)
Kaynak: Anadolu Ajansı / Mehmet Tosun
Haberler.com
