Türkiye’de ve dünyada son ayların en çok konuşulan mevzularının başında besin fiyatları geliyor. Yükselen besin fiyatları enflasyonu da etkilerken, yetkililer yaptıkları çalışmalarla besin fiyatlarındaki yükselişi durdurmaya çalışıyor. Sivil toplum kuruluşları, çiftçiler, pazarcılar ve marketler yükselen besin fiyatları konusunda farklı açıklamalar yapıyor. Çiftçi yükselen besin fiyatlarını artan girdi maliyetlerine bağlarken, sivil toplum kuruluşları, bilhassa marketlerin yüksek kâr ile satış yaptığını sav ediyor. Hükümet cephesi de sorunun tahlili için birbiri arkasına önlemleri devreye alıyor.
“TARLADA 1.75 MARKETTE 9 LİRA”
Besin fiyatlarında problemler ve tahlil teklifleri böyleyken, çiftçi cephesinde ise her geçen gün farklı bir gelişme yaşanıyor. Kimi vakit domates üreticileri para kazanamadıkları konusunda isyan ediyor kimi vakit ise hallerde çöplere atılan meyve zerzevat manzaraları haberlere husus oluyor.
Sonuç olarak yaşanan gelişmelerde en büyük ziyanı çiftçiler ve tüketiciler görüyor. Bunun son örneklerinden biri ise Elma üreticilerinde yaşandı. Geçtiğimiz ayın başında bir elma üreticisi topladığı elmalarının başında tarlada görüntü çekerek toplumsal medyada paylaştı. Çiftçi, yaptığı paylaşımda şu tabirleri kullandı:
“Birinci sınıf elmanın fiyatı tarlada 1.75 TL. Markette ise 9 TL. Meyve suyuna ayırdığımız elmalar da var. Bunun üzere 3 bahçemiz daha var. 150 ton meyve var elimizde. Elmalarımız çok hoş. Lakin hal yasası şimdi çıkmadı. Ekim-dikim planı da yok. İşte bu yüzden bahçeden elma 1.75 TL’e çıkıyor. 20 gün boyunca 60 kişi çalışıyor yalnızca hasat devrinde. Daha birçok masraf var. Ziraat mühendisiyim eserimi satamıyorum.”
FİYAT TEPE YAPIYOR
Niğde Ziraat Odası Lideri Veli Kenar, bahis ile ilgili şunları söyledi:
“Yıllardır üreticilerimiz emsal meseleyle boğuşuyor. Neredeyse her eserde bu sorun yaşanıyor. Çiftçi kazanamazken ortalarda birileri büyük paralar kazanıyor. En son pazar ve markette de fiyatlar tepe yapıyor. Üreticim 1 kilogram elmayı tarlada 1.5-1.75 TL’ye satıyor. Bu iyi kalite elmaların fiyatı… Meyve suyu olacak elmaların fiyatı ise 1 TL düzeylerinde olabiliyor. Fakat iyi kalitedeki elma pazara ya da markete ulaşana kadar 9-10 TL’ye ulaşabiliyor. Pazarda ise iyi kalitedeki meyveler 6-7 TL’ye satılıyor. Hatta birtakım market ve pazarlarda meyve suyuna gitmesi gereken elmaların satıldığını görüyoruz. Onların bile kilogram fiyatı 5-7 TL ortasında değişiyor.”
“ÇİFTÇİ DIŞINDA HERKES KAZANIYOR”
Elma üretiminde bir sorun olmadığını, üretimin kâfi olduğunu belirten Veli Kenar, “Ben elmayı üretiyorum, kabzımala veriyorum. Eserimiz hale gidene kadar fiyatı artıyor. Hale gidene kadar olan süreçte hesap yapıyoruz kilogram başına 1 TL eklenmesi mümkün değil. Fakat fiyat bir anda 2.5 TL düzeyini aşıyor. Sonrasındaki fiyat artışını ise hiç anlamlandıramıyoruz. Çiftçi dışında herkes kazanıyor” dedi.
Geçmişte üreticilerin pazar yerlerinde eserlerini satabildiğini belirten Kenar, “Ancak artık üreticiler pazar yerlerinde eserlerini satamıyor. Çiftçi pazar yerinde satış yaparken, pazarcılar da yüksek fiyat belirleyemiyordu. Zira çiftçi yüksek kârla satmaya çalışmıyordu. Bir nevi istikrar vazifesi görüyordu. Artık ise bu mümkün değil” dedi.
“ELMA DOMATES DEĞİL Kİ BOZULSUN”
Domates, çilek üzere çabuk bozulan eserlerde tarladan markete kadar olan süreçte yapılan seyahat esnasında bozulmaların ya da çürümelerin olduğunu belirten Veli Kenar, “Bu yüzden satıcılar bu eserleri aldığında yüzde 30 üzere bir fire hesaplayarak fiyat belirliyor. Yani kâr marjını yüksek tutuyor. Örneğin tarladan 100 kilogram çıkan bir domates tahminen de markete 70 kilogram olarak gidiyor. Fakat elmada bu türlü bir durum kelam konusu değil. Firesi yok denecek kadar az olur. Pazarda, markette 1 hafta satılsa bir şey olmaz, çürümez. Buna karşın yüksek kârlarla satılmasını anlamlandıramıyoruz” sözlerini kullandı.
Haber7
