Avrupa Birliği (AB) üyesi Fransa ile birlikten ayrılan İngiltere ortasındaki balıkçılık haklarına ait uyuşmazlıklar, dozu giderek artan karşılıklı talep ve tehditlerle diplomatik ve ticari bir krize dönüşme riski taşıyor.
İngiltere ve Fransa ortasında yaklaşık 10 aydır devam eden balıkçılık hak ve kotalarına ait uyuşmazlık, her iki ülkenin önderlerinin telaffuzlarını giderek sertleştirmesiyle büyüyor.
Son olarak İngiltere’ye bağlı Jersey Adası’nın temsilcilerinden oluşan kurul ile görüşen İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Fransa’nın balıkçılık haklarına yönelik “haksız” tehditlere maruz kalması durumunda İngiltere’nin “Jersey’in gerisinde durmaya devam edeceğini” söylemesi karşılıklı alakaların geldiği kritik eşiği göstermesi açısında kıymet taşıyor.
O denli ki İngiltere, Fransa’nın kendisine yaptırım uygulaması halinde AB ile ticaretini Hollanda ve Belçika limanlarına bile kaydırmayı göze alıyor.
İNGİLTERE MÜMKÜN YAPTIRIMLARA KARŞI ALTERNATİF LİMANLARI PAHALANDIRIYOR
İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, İngiliz Sky News’e ay başında yaptığı değerlendirmede, AB ile olan ticaret yollarının çeşitlendirilmesi için çalıştıklarını belirterek “Ticaret yollarını denemek ve (kullanıma) açmak için Hollanda ve Belçika’daki başka limanlara bakıyoruz.” sözünü kullandı.
İngiltere her ne kadar birlikten ayrılmış olsa da Fransa ile ticareti ve ekonomik ilgileri son derece güçlü. İngiltere ve Fransa’nın salgının tesirli olduğu 2020 yılında bile toplam ticaret hacmi 66,3 milyar sterlin düzeyindeydi. İngiltere, Fransa’ya 2020 yılında 31,1 milyar sterlin düzeyinde ihracat yaparken Fransa’dan da 35,2 milyar sterlin düzeyinde ithalat gerçekleştirdi. Ama daha da değerlisi İngiltere’nin halihazırda 5. en büyük ticaret ortağı pozisyonunda olan Fransa tıpkı vakitte AB ülkelerinden Calais ve Dover limanları üzerinden İngiltere’ye geçişi açısından kilit kıymete sahip.
Karşılıklı ticaret açısından büyük kıymete sahip bu iki liman ortasında feribotlarla geçiş yapan ağır araç sayısı, günde yaklaşık 10 bin civarında. İngiltere ve Fransa ortasında Jersey Adası etrafındaki balıkçılık haklarına ait uyuşmazlığın büyümesi ise karşılıklı ticaretin Noel öncesinde aksama riskini artırıyor:
Öte yandan Fransa’nın birlikten ayrılan İngiltere’nin egemenlik haklarının altını çizen açıklamalarının akabinde açıklamaların tonunu bir ölçü yumuşatması dikkati çekiyor.
Global belirsizliklerin ve tedarik zincirlerindeki aksaklıkların arttığı, güç ve tüketici fiyatlarının yükseldiği bir ortamda, aslında hem İngiltere hem de Fransa tansiyonu daha fazla artırmanın rastgele bir yarar sağlamayacağının farkında.
Yeniden de birlikten ayrılan İngiltere, yine kazanılmış “egemenliğinin”, Fransa ise Avrupa’nın başkan ülkesi imajının altını çizmekten geri durmuyor.
Şimdi tam olarak harekete dökülmese de iki ülke ortasında “retoriksel” bir bilek güreşi devam ediyor.
FRANSA, İNGİLTERE’Yİ BALIKÇILARA LİSANS VERMEMEKLE SUÇLUYOR
İngiltere ile Fransa ortasındaki balıkçılık krizinin temelinde Brexit’in akabinde İngiltere’nin deniz yetki alanlarında balıkçılık faaliyetlerinin nasıl yürütüleceğine ait uyuşmazlıklar yatıyor.
AB ile İngiltere ortasında daha evvel varılan muahedeye nazaran İngiltere, balıkçılık aktivitelerini geliştirebilecek, Avrupalı balıkçıların faaliyetleri de devam edecekti.
Taraflar ortasında yapılan ticaret ve iş birliği muahedesinde, İngiliz kara sularındaki AB kotasının 2026 yılına kadar yüzde 25 düşürülmesi ve her balık tipi için yıllık kotaların farklı belirlenmesi öngörülmüştü.
İngiltere’ye bağlı Jersey Adası idaresinin kendi kara sularında avlanmaya devam etmek isteyen Fransız balıkçı teknelerinden, geçmişteki faaliyetlerine dair ispat sunmalarını istemesiyle iki ülke ortasında başlayan gerginlik giderek büyüdü ve kriz haline geldi.
Fransız hükümeti, aylardır İngiltere’yi İngiliz kara sularında avlanmak isteyen Fransız balıkçılarının tamamına lisans vermemekle suçlamaya devam ediyor.
AA muhabirine değerlendirmede bulunan Fransız siyaset bilimci ve Paris Jeopolitik Araştırmalar Gözlemevi Genel Yöneticisi Charles Saint-Prot, balıkçılık krizinin altında bir cezalandırma psikolojisinin yattığını düşünüyor.
Saint-Prot, “Balıkçılık krizinin iki boyutu var. Kimileri İngiltere’nin AB’den çıkmasının bedelini ödetmek istiyor. AB içinde birliğin önderi olmak isteyen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bu çizgide.” dedi.
İngiltere’nin birinci kere balıkçı krizi yaşamadığını, daha evvel İspanya ile de sorunu bulunduğunu söz eden Saint-Prot, “İngiltere ile neden önemli sorun var? Zira İngiltere klasik ve eski hukuka geri döndü. AB’den ayrıldı, kota siyasetine son verdi ve topraklarında ve sularında egemenliğine kavuştu.” değerlendirmesinde bulundu.
Buna karşın balıkçılık eksenindeki egemenlik çabasının çözümlenebileceğinin altının çizen Saint-Prot “İngiltere, Fransız, İspanyol ve başka asıllı balıkçılara lisans verebilir. Bu müzakere edilmesi gerekiyor.” diye konuştu.
Haber7
