Primer hipertansiyonun yetişkinlerde olduğu üzere çocukluk çağında da hiçbir belirti göstermeden gelişebildiğini ve bilhassa çok kilolu ve obez çocukların hipertansiyon tarafından yüksek riskli olduğunu Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Prof. Dr. Ruhan Düşünsel, “Buna rağmen, semptomatik hipertansiyonlu çocuklarda baş ağrısı, görme bozukluğu, okul muvaffakiyetinde düşüklük üzere genel belirtilerin görülmesinin yanı sıra ikincil hipertansiyonun büyüme geriliğine de yol açabilir” dedi.
Son yıllarda yapılan araştırmalar, çocuklarda yaklaşık yüzde 3-5 oranında hipertansiyon bulunduğunu gösteriyor. Yetişkinler açısından son derece kıymetli olan bu sorun çocukluk çağında erişkinlerden farklı seyrediyor. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Prof. Dr. Ruhan Düşünsel, erişkinlerde hipertansiyon hadiselerinin yaklaşık yüzde 90’ında rastgele bir neden bulunmadığını söyleyerek, “Şişmanlık, sigara, makûs beslenme (tuzlu, yağlı, yüksek kalorili), ailesel yatkınlık üzere risk faktörleri var. Bu küme hipertansiyona birincil (primer) hipertansiyon deniyor. Hipertansiyon hadiselerinin kalan yüzde 10’u da eşlik eden bir hastalığa bağlı gelişen ikincil (sekonder) hipertansiyon olarak isimlendiriliyor. Buna rağmen çocukların yüzde 15’inde birincil, geri kalan yüzde 85’inde de ikincil hipertansiyon görülüyor” diye konuştu.
AİLELER DAHA DİKKATLİ OLMALI
Çocuklarda hipertansiyonun aileler tarafından fark edilmediğine işaret eden Prof. Dr. Düşünsel, “Sürekli baş ağrısı, baş dönmesi, bayılma, burun kanaması, uykuda horlama ve görmede bulanıklık üzere belirtiler olması durumunda tabibe başvurulması gerekiyor” diyerek aileleri dikkatli olmaları konusunda uyardı.
GERİLİM VE İMTİHAN DERDİ DA HİPERTANSİYON NEDENİ
Makûs beslenme ve hareketsiz hayat usulünden gerilime kadar birçok faktörün çocuklarda hipertansiyon için risk oluşturabildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Düşünsel şöyle konuştu:
“Sınav gerilimi ya da günlük hayatta yaşanan öbür gerilimler, kaygı, heyecan, sevinç üzere duygusal durum değişiklikleri de kan basıncında yükselmeye neden oluyor. Bilhassa lise ve üniversite imtihanlarına hazırlanan çocuklarda masa başında geçirilen uzun mühlet ve abur cubur atıştırmalıklara bağlı gelişen kilo artışı ile hipertansiyon görülme riski de artıyor.”
KAN BASINCI PAHASI DEĞERLİ
Son yıllarda obezitenin artışıyla primer hipertansiyon görülme sıklığında da artış yaşandığını vurgulayan Prof. Dr. Düşünsel, “Çocukluk çağında erişkinlerde olduğu üzere hipertansiyon sonu olarak tek bir paha söylemek mümkün değildir. Lakin, 0-18 yaş aralığındaki çocuk ve ergenlerin uzunluk ve kilo takiplerinde kullanılan standart eğri ve tablolar üzere hipertansiyon tarifinde da yaş, cins ve boya nazaran hazırlanmış persentil tabloları kullanılmaktadır. Buna gör; 90 persentilin altındaki kıymetler olağan, 90-95 persentil ortası yüksek kan basıncı ya da prehipertansiyon, 95 üstü ise hipertansiyon olarak adlandırılmaktadır” diyerek çocuklar için tanımlanan hipertansiyon kıymetleri için de bilgi verdi.
HAREKETSİZ HAYAT, OBEZİTE VE HİPERTANSİYON KISIR DÖNGÜSÜ
Obezite görülme oranının son 30-40 yılda tüm dünyada ikiye katlandığını söyleyen Prof. Dr. Düşünsel, “Dünya bilgilerine bakıldığında obezite oranı 1975’de kız çocuklarında yüzde 0,7, erkeklerde ise yüzde 0,9 idi. Lakin 2016’ya gelindiğinde bu oranlar, kızlarda yüzde 5,6 erkeklerde yüzde 7,8’e yükseldi. Bu sayılar düşük görünebilir, lakin, bu sayıların değerli oranda obezite dediğimiz kısmı oluşturduğu gözden kaçırılmamalıdır. Münasebetiyle bunlara çok kilolu olma durumu da katıldığında bu oranlar yüzde 20–30’lara dek yükseliyor” diyerek son devirde yapılan araştırmalarda okul çağı çocuklarında obez ve çok kilolu olmanın misal oranlarda görüldüğünün tespit edildiğini belirtti.
TEDAVİ, ÖMÜR BİÇİMİ DEĞİŞİKLİĞİYLE BAŞLIYOR
Çocukluk çağında başlayan obezite ve hipertansiyonun ilerleyen yaşlarda daha büyük meselelere yol açabildiğinin altını çizen Prof. Dr. Düşünsel, “Başta kardiyovasküler hastalıklar, insülin direnci, tip2 diyabet, yağlı karaciğer hastalığı, ruhsal ve ortopedik sıkıntılar, uyku bozukluğu üzere birçok hastalıkların gelişmesine sebep oluyor. Günümüzde hayat kayıplarının birinci sıradaki nedeni kalp krizi, beyin kanaması ve inme. Bunun altında yatan birincil nedenin hipertansiyon. Bu nedenle, biz doktorlar öncelikle kilo vermeyi öneriyor ve önemsiyoruz. Buna non farmakolojik tedavi ya da ömür usulünün düzenlenmesi ismini veriyoruz. Kilo vermek kolay değil, fakat, nizamlı yapılan antrenman ve diyetle muvaffakiyet sağlanıyor. Bu etapta ailelerin de çocuklarına örnek olması, çocuklara sağlıklı hayat için nizamlı aktivite ve beslenme alışkanlıklarının erken yaşta kazandırılması gerekiyor” diye konuştu.
Prof. Dr. Ruhan Düşünsel, kelamlarına şöyle devam etti:
“Aileler çocuklarında hipertansiyon kuşkusuyla tabibe başvurduğunda öncelikle çocuğun uzunluğu, kilosu ölçülüp beden kitle indeksi hesaplanıyor. Abdominal obezite için karın etrafı, uzunluk oranının tespit edilmesi gerekiyor. Beden kitle indeksi yüzde 85’in altında olan çocuklar olağan kabul ediliyor. Yüzde 85 ila 95 ortası çok kilolu, yüzde 95’in üstü obez sayılıyor. Obezite, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalıklara yol açabiliyor. Bu nedenle fazla kiloların acilen verilmesi gerekiyor.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
